Raad van State, 22-11-2002, AF2864, 200205120/1

Uitspraak op het hoger beroep van:

tegen de uitspraak van de rechtbank te 's-Gravenhage, nevenzittingsplaats Assen, van 13 augustus 2002 in het geding tussen:

[vreemdeling]

en

appellant.

1. Procesverloop

Bij besluit van 2 augustus 2001 heeft de Staatssecretaris van Justitie (hierna: de staatssecretaris) een aanvraag van [vreemdeling] (hierna: de vreemdeling) hem een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd te verlenen ingewilligd op de grond genoemd in artikel 29, eerste lid, aanhef en onder d, van de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: de Vw 2000) met ingang van 1 juni 2001. Dit besluit is aangehecht.

Bij uitspraak van 13 augustus 2002, verzonden op 22 augustus 2002, heeft de rechtbank te ’s-Gravenhage, nevenzittingsplaats Assen, (hierna: de rechtbank) het daartegen ingestelde beroep gegrond verklaard, dat besluit vernietigd en de minister opgedragen een nieuw besluit te nemen. Deze uitspraak is aangehecht.

Tegen deze uitspraak heeft de Minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie (hierna: de minister) bij brief, bij de Raad van State binnengekomen op 19 september 2002, hoger beroep ingesteld. Deze brief is aangehecht.

Bij brief van 7 oktober 2002 heeft de vreemdeling een reactie ingediend.

De Afdeling heeft de zaak ter zitting behandeld op 17 oktober 2002, waar appellant, vertegenwoordigd door, mr. A.W. van Leeuwen, advocaat te 's-Gravenhage, en de vreemdeling vertegenwoordigd door mr. R.H. Hulshof, advocaat te Stadskanaal, zijn verschenen.

2. Overwegingen

2.2. Grief 1 richt zich tegen de overweging van de rechtbank waarin zij concludeert dat de vreemdeling procesbelang heeft bij het door hem tegen de ingangsdatum van de verleende vergunning ingestelde beroep. De minister betoogt daartoe – samengevat weergegeven – in de eerste plaats dat de vreemdeling in zijn beroep niet heeft gemotiveerd welk belang hij heeft bij het instellen daarvan, dat dat eerst ter zitting is gebeurd en dat de rechtbank mogelijk de stellingen van de vreemdeling op onaanvaardbare wijze heeft aangevuld. Voorts heeft de vreemdeling volgens de minister geen concreet en actueel belang bij de beoordeling van de ingangsdatum van de aan hem verleende verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd, is het verkrijgen van een verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde tijd een onzekere toekomstige gebeurtenis en is het moment waarop zo een vergunning kan worden aangevraagd geen rechtsgevolg van de aan de vreemdeling verleende verblijfsvergunning. Eerst bij een eventuele intrekking van deze verblijfsvergunning ontstaat volgens de minister belang bij de beoordeling van de vraag of die vergunning al dan niet met ingang van een eerdere datum of op een andere grond had moeten worden verleend.

2.2.1. Anders dan de minister betoogt behoefde de vreemdeling bij het instellen van het beroep niet te motiveren waarom hij meende daarbij belang te hebben. Eerst bij betwisting van dat belang bestond voor hem aanleiding dit te motiveren. Voorts dient de rechtbank ambtshalve te onderzoeken of ieder belang bij het ingestelde beroep ontbreekt en kan zij aan de motivering van haar oordeel de argumenten ten grondslag leggen die zij ter zake dienend acht.

2.2.2. Zoals de Afdeling eerder heeft overwogen (bijvoorbeeld uitspraak van 28 maart 2002, zaaknummer 200105914/1, gepubliceerd in AB 2002/132, JV 2002/153, NAV 2002/127), kan een belanghebbende bij de ter zake bevoegde rechter slechts opkomen tegen een besluit, indien hij bij het instellen van dat rechtsmiddel enig belang heeft, in die zin dat hij daardoor in een gunstiger positie zou kunnen geraken. Daarvan is in dit geval sprake.

2.2.3. De vreemdeling heeft belang bij het in rechte betwisten van de in het besluit neergelegde ingangsdatum van de aan hem verleende verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd op de in artikel 29, eerste lid, aanhef en onder d van de Vw 2000 genoemde grond. Uit de aangehaalde wetsartikelen vloeit voort dat die datum bepalend is voor het moment waarop aanspraak ontstaat op een verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde tijd, welke vergunning, anders dan de vergunning voor bepaalde tijd, niet meer kan worden ingetrokken op de in artikel 32, eerste lid, aanhef en onder c, van de Vw 2000 genoemde grond en daarom voor de vreemdeling gunstiger is. Die aanspraak ontstaat in beginsel door enkel tijdsverloop. Het moment van ontstaan van die aanspraak is derhalve niet afhankelijk van een onzekere gebeurtenis, zij het dat een onzekere toekomstige gebeurtenis dat tijdsverloop kan doorbreken.

2.2.4. De wetsgeschiedenis biedt voorts geen enkel aanknopingspunt voor het oordeel dat de ingangsdatum van de verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd, verleend op de d-grond van artikel 29, eerste lid, van de Vw 2000, niet met die vergunning in rechte onaantastbaar wordt en bij intrekking van die vergunning op grond van het bepaalde in artikel 32, eerste lid, aanhef en onder c, van de Vw 2000, nog zou kunnen worden betwist. Evenmin biedt de wetsgeschiedenis enige grond voor het oordeel dat door het eerder aanvragen van een vergunning voor onbepaalde tijd, als bedoeld in artikel 33 van de Vw 2000, kan worden bewerkstelligd dat de ingangsdatum van de verleende vergunning voor bepaalde tijd in die procedure zou kunnen worden betwist. Integendeel, de memorie van toelichting bij voormeld artikel 40 van de Vw 2000 vermeldt dat door het daarin bepaalde bereikt wordt dat een aanvraag die vóór de genoemde vier weken wordt ingediend en dus geruime tijd voordat aan het vereiste tijdsverloop van drie jaar wordt voldaan, eenvoudig kan worden afgewezen, waarmee onnodige procedures worden voorkomen.

2.3.1. De rechtbank is met de bestreden overweging ingegaan op de in beroep door de vreemdeling opgeworpen stelling, dat indien hem op een andere grond een verblijfsvergunning asiel zou zijn verleend, dat zou zijn gebeurd met ingang van de datum van de door hem ingediende aanvraag, en niet, zoals thans is gebeurd, met ingang van de datum van invoering van het categoriaal beschermingsbeleid op 1 juni 2001. Aldus is een verband gelegd tussen de overweging van de rechtbank en het belang van de vreemdeling bij de ingangsdatum van de verleende verblijfsvergunning.

2.3.3. Het vorenoverwogene leidt tot het oordeel dat de vreemdeling geen belang heeft bij het door hem ingestelde beroep voorzover dit betrekking heeft op de vraag of de verblijfsvergunning niet op een andere grond had behoren te worden verleend dan thans is gebeurd. De rechtbank heeft dat miskend.

2.4. Grief 3 klaagt dat de rechtbank ten onrechte het besluit van de staatssecretaris onvoldoende gemotiveerd acht, nu daaruit niet zou blijken waarom de staatssecretaris een termijn van bijna acht maanden, gelegen tussen het uitbrengen van het ambtsbericht van de Minister van Buitenlandse Zaken met betrekking tot de algemene situatie in Sierra Leone en het invoeren van een beleid van categoriale bescherming op basis daarvan, als redelijk heeft beoordeeld. De minister betoogt daartoe – samengevat weergegeven – dat hem een ruime beleids- en beoordelingsvrijheid toekomt ten aanzien van het al dan niet voeren van een beleid van categoriale bescherming. Hij heeft gewezen op de voortdurend wisselende algemene situatie in Sierra Leone waardoor het voeren van een bestendig en verantwoord toelatingsbeleid in ernstige mate wordt bemoeilijkt. Voorts dienden de algemene maatstaven op grond waarvan omtrent het voeren van een categoriaal beschermingsbeleid wordt besloten, op enkele punten opnieuw te worden geformuleerd, waartoe de bij brief van 1 juni 2001 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer aangeboden nadere notitie strekte. Eveneens op 1 juni 2001 heeft de staatssecretaris de Tweede Kamer geïnformeerd over zijn voornemen een beleid van categoriale bescherming te gaan voeren voor asielzoekers afkomstig uit Sierra Leone. Beide brieven zijn vervolgens voorwerp van overleg geweest tussen de staatssecretaris en de vaste kamercommissie voor Justitie. De minister is gelet op het vorenstaande van mening dat van een motiveringsgebrek geen sprake is en dat het voeren van een beleid van categoriale bescherming met ingang van 1 juni 2001 niet onredelijk is.

2.5. Het hoger beroep is gegrond. De aangevallen uitspraak dient te worden vernietigd. Doende hetgeen de rechtbank zou behoren te doen, zal de Afdeling het beroep tegen het besluit van appellant alsnog ongegrond verklaren.

2.6. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.

3. Beslissing

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State

Recht doende in naam der Koningin:

Aldus vastgesteld door mr. B. van Wagtendonk, Voorzitter, en mr. M. Vlasblom en mr. T.M.A. Claessens, Leden, in tegenwoordigheid van mr. M.P. Glerum, ambtenaar van Staat.

Uitgesproken in het openbaar op 22 november 2002