Rechtbank Noord-Nederland, 24-06-2019, ECLI:NL:RBNNE:2019:2988, LEE 18/1382

Bij besluit van 20 september 2012 heeft verweerder aan eiseres een omgevingsvergunning verleend voor het slopen van het pand [adres] en voor nieuwbouw van studentenappartementen en kantoren.

Op 21 december 2016 heeft verweerder aan eiseres het voornemen kenbaar gemaakt om de vergunning in te trekken. Eiseres heeft tegen dit voornemen een zienswijze ingediend.

Op 14 maart 2018 heeft de algemene bezwaarschriftencommissie advies uitgebracht.

Eiseres betoogt dat het bestreden besluit in strijd is met het verbod op vooringenomenheid als bedoeld in artikel 2:4 van de Algemene wet bestuursrecht. Hiertoe heeft eiseres aangegeven dat dit vermoeden is gebaseerd op de mededeling van verweerder dat de gemeenteraad voornemens is het vigerende bestemmingsplan te wijzigen c.q. aan te passen aan de woonvisie. De bescherming van de door verweerder gestelde wijziging in planologische inzichten is, aldus eiseres, niet gediend met de intrekking van de omgevingsvergunning. Daarnaast heeft eiseres aangegeven dat zij zich bereid heeft verklaard om het bouwplan aan te passen aan de gewijzigde planologische inzichten en dat eiseres met verweerder afspraken had gemaakt om het hele omliggende gebied te ontwikkelen. Ook heeft eiseres aangevoerd dat verweerder bij een beslissing over de intrekking van een omgevingsvergunning alle in aanmerking nemende belangen dient te betrekken en tegen elkaar dient af te wegen. Eiseres heeft aangegeven dat zij, alle kosten bij elkaar opgeteld, een investering van ongeveer 1 miljoen euro heeft gedaan. Verweerder had, aldus eiseres, moeten bezien op welke wijze haar schade beperkt kon worden. Daarnaast heeft eiseres aangegeven dat haar niet verweten kan worden dat zij niet tijdig gebruik heeft gemaakt van de vergunning, nu dit onder meer te maken heeft met de vertragingen door de crisis en de - ook door verweerder - gewenste samenhang met de ontwikkeling van het omliggende gebied.

7. Met betrekking tot de vraag of verweerder bevoegd was om tot intrekking van de omgevingsvergunning over te gaan overweegt de rechtbank dat in dit geval slechts van belang is of gedurende de termijn zoals genoemd in artikel 2.33, tweede lid, aanhef en onder a, van de Wabo geen handelingen zijn verricht met gebruikmaking van de vergunning. De rechtbank stelt vast dat tussen partijen niet in geschil is dat eiseres gedurende 26 weken geen handelingen heeft verricht met gebruikmaking van de aan haar verleende omgevingsvergunning. Gelet hierop was verweerder, naar het oordeel van de rechtbank, ten tijde van het primaire besluit bevoegd om over te gaan tot intrekking van de verleende omgevingsvergunning.

8. In de woonvisie van 24 juni 2015 heeft de gemeenteraad besloten om de ruimte die bestemmingsplannen bieden voor het toevoegen van kamers en kleine zelfstandige appartementen verder in te perken door facetbestemmingsplannen op te stellen voor specifieke wijken. Het doel hiervan is het evenwicht en de leefbaarheid in de binnenstad en de populaire wijken van Groningen te herstellen. Met het op 19 april 2017 door de gemeenteraad vastgestelde bestemmingsplan heeft de gemeenteraad uitvoering gegeven aan de woonvisie. Dit bestemmingsplan beperkt in 16 bestemmingsplannen de bij recht toegestane bouw- en gebruiksmogelijkheden. Zo zijn de maximale bouwhoogten verkleind en is voor woningen de eis opgenomen dat de gebruiksoppervlakte tenminste 50 m² moet bedragen. Ook zijn diverse afwijkingsmogelijkheden voor een grotere bouwhoogte geschrapt.

9. Verweerder heeft de omgevingsvergunning ingetrokken omdat het bouwplan waarin de omgevingsvergunning voorzag, in strijd is met het op 19 april 2017 vastgestelde bestemmingsplan. Met de intrekking van de omgevingsvergunning wil verweerder bereiken dat eiseres niet langer gebruik kan maken van de eerder aan haar verleende omgevingsvergunning. De rechtbank overweegt dat, gezien de omstandigheid dat na het verlenen van de omgevingsvergunning een verandering van planologische inzichten heeft geleid tot een wijziging van het planologische regime, dat de mogelijkheden voor het toevoegen van kamers en kleine zelfstandige appartementen inperkt, aan het besluit van verweerder om gebruik te maken van zijn bevoegdheid tot intrekking een redelijk motief niet kan worden ontzegd. Hierbij betrekt de rechtbank dat eiseres door langere tijd geen gebruik te maken van de aan haar verleende omgevingsvergunning, zich bloot heeft gesteld aan het risico dat planologische inzichten zouden veranderen en dat het bevoegd gezag in samenhang daarmee de nog niet uitgevoerde omgevingsvergunning aan een herwaardering zou onderwerpen. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder zijn bevoegdheid tot intrekking van de omgevingsvergunning niet voor een ander doel gebruikt dan waarvoor die bevoegdheid is verleend. De beroepsgronden van eiseres dat sprake is van strijd met het verbod op vooringenomenheid dan wel détournement de pouvoir slagen dan ook niet.

10. Vervolgens overweegt de rechtbank dat ingevolge vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de ABRvS), waaronder de uitspraak van 5 juni 2019, gepubliceerd op www.raadvanstate.nl, onder het nummer ECLI:NL:RVS:2019:1825, bij de beslissing over een intrekking van een omgevingsvergunning in aanmerking mag worden genomen of het niet tijdig gebruik maken van de vergunning aan vergunninghouder is toe te rekenen. De enkele omstandigheid dat de houder van een omgevingsvergunning niet aannemelijk weet te maken dat hij deze alsnog binnen korte termijn zal benutten, is in beginsel voldoende om de intrekking van de vergunning te rechtvaardigen. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiseres niet, althans niet voldoende, aannemelijk gemaakt dat zij op korte termijn van plan was om met de uitvoering van de omgevingsvergunning te beginnen. Hierbij betrekt de rechtbank dat eiseres tot in beroep de gelegenheid heeft gehad om aan te tonen dat er concreet zicht is op een aanvang met de uitvoering van de omgevingsvergunning op korte termijn, maar dat eiseres van deze gelegenheid geen gebruik heeft gemaakt. Daarnaast betrekt de rechtbank bij haar oordeel dat eiseres, zoals ter zitting ook is vastgesteld, geen eigenaar is van het perceel waarop de omgevingsvergunning betrekking heeft.

De vraag of verweerder met de (financiële) belangen van eiseres voldoende rekening heeft gehouden bij het besluit om tot intrekking van de aan eiseres verleende omgevingsvergunning over te gaan beantwoord de rechtbank echter ontkennend. Hiertoe overweegt de rechtbank als volgt.

Ingevolge vaste jurisprudentie van de ABRvS, waaronder de uitspraak van 17 april 2019 ( ELCI:NL:RVS:2019:1215), moeten bij de beslissing over intrekking van een omgevingsvergunning alle in aanmerking te nemen belangen worden betrokken en tegen elkaar afgewogen. Daartoe behoren naast de door het bestuursorgaan gestelde belangen, ook de (financiële) belangen van vergunninghouder.

Zoals uit het procesdossier blijkt en ook door partijen ter zitting is aangegeven waren verweerder en eiseres geruime tijd in gesprek met elkaar over de ontwikkeling van een groter gebied waar het onderhavige plangebied onderdeel van uitmaakt. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat - anders dan verweerder ter zitting heeft gesteld - geen sprake is van standaardsituatie waarbij het risico van het niet terstond gebruik maken van een onherroepelijke omgevingsvergunning volledig bij vergunninghouder ligt. Naar het oordeel van de rechtbank is verweerder (mede) debet aan het niet (kunnen) beginnen met de uitvoering van de omgevingsvergunning omdat eiseres, mede op initiatief van verweerder, met verweerder in gesprek was over de ontwikkeling van het omliggende gebied, waarbij het perceel waarvoor de omgevingsvergunning is verleend werd betrokken. Gelet hierop had verweerder naar het oordeel van de rechtbank meer gewicht moeten toekennen aan de (financiële) belangen van eiseres, waarbij verweerder naar mogelijkheden had moeten kijken om tegemoet te komen aan de financiële belangen van eiseres, bijvoorbeeld door – los van de mogelijkheden die de Legesverordening daarvoor biedt - een deel van de leges die eiseres heeft moeten betalen te vergoeden. Nu verweerder dit heeft nagelaten bestond er voor verweerder weliswaar een bevoegdheid om tot intrekking van de aan eiseres verleende omgevingsvergunning over te gaan, maar heeft verweerder daarvan naar het oordeel van de rechtbank wegens het ontbreken van een evenwichtige belangenafweging in redelijkheid geen gebruik kunnen maken.

Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht vergoedt.

De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.024,-- (één punt voor het indienen van het beroepschrift, één punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 512,- en een wegingsfactor 1).