Rechtbank 's-Gravenhage, 16-05-2006, AX2195, AWB 05/44551

Reg.nr.: AWB 05/44551 BEPTDN

UITSPRAAK van de enkelvoudige kamer voor de behandeling van vreemdelingenzaken, inzake het beroep van:

tegen een besluit van

1. INLEIDING

Bij beslissing van 5 september 2005 heeft verweerder de (herhaalde) aanvraag van eiser van 14 oktober 2003 tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd afgewezen. Eiser heeft hiertegen beroep bij deze rechtbank ingesteld.

Het geding is behandeld ter zitting van 7 april 2006. Eiser en verweerder hebben ter zitting bij monde van hun gemachtigden hun standpunten toegelicht. Eiser is niet verschenen.

2. OVERWEGINGEN

In geschil is of eiser in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd.

Eiser legt aan de aanvraag ten grondslag dat hij in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning asiel, omdat hij verdragsvluchteling is. Hij voert daartoe het volgende aan. Eiser heeft tussen 17 februari 2003 en 13 oktober 2004 verschillende werkzaamheden verricht voor de Amerikaanse autoriteiten (CPA) in Irak, onder meer als adviseur van het Ministerie van Publieke werken in Baghdad, als coördinator tussen de Koerdische regeringen en de overgangsregering in Baghdad en als vertegenwoordiger van het Amerikaanse leger in de media. Eiser heeft (onder meer politieke) uitspraken gedaan in een Amerikaans uniform ten overstaan van de Hongaarse televisie, de New York Times, de LA Times Newsweek en CNN, onder meer in Tikrit en Baghdad. Eiser vreest, gelet op zijn bekendheid, voor terroristische aanslagen door de nog aanwezige tegenstanders van Saddam Hoessein. Het Koerdische deel in het noorden van Irak is bovendien niet veilig omdat ook daar aanslagen gepleegd worden, bijvoorbeeld op 1 februari 2004. Voorts is de echtgenote van eiser van Arabische afkomst, waardoor zij bij terugkeer problemen zou ondervinden in het Koerdische deel van Irak.

Verweerder heeft de bestreden beslissing, voor zover hier van belang en samengevat, doen steunen op de volgende overwegingen. Eiser kan niet worden aangemerkt als een verdragsvluchteling in de zin van artikel 29, eerste lid, onder a van de Vw. Onder verwijzing naar het Ambtsbericht van de Minister van Buitenlandse zaken van 14 december 2004 (DPV/AM-865700) stelt verweerder dat de politieke en mensenrechtensituatie in Irak niet dusdanig is dat personen die uit Irak afkomstig zijn en die stellen tot de Koerdische bevolkingsgroep te behoren, enkel om die reden in aanmerking komen voor toelating als vluchteling. Uit dit ambtsbericht blijkt tevens dat een speciaal beleid voor Noord-Irak niet vereist is. Blijkens het Algemeen Ambtsbericht Irak van de Minister van Buitenlandse Zaken van 5 januari 2004 (DVP/AM-836215) is in de bestuursstructuur in het Koerdische Noorden van Irak weinig veranderd sinds het militair ingrijpen. De veiligheidssituatie in Noord-Irak is, in vergelijking met het midden en het zuiden, redelijk en stabiel. Van terugkeer naar Centraal Irak is geen sprake, aangezien eiser geboren is in Arbil, gelegen in het Noordelijk deel van Irak. Uit het eerste gehoor is gebleken dat betrokkene de Kermanji taal spreekt. Niet is gebleken dat eiser als gevolg van zijn werkzaamheden voor de Amerikaanse autoriteiten in de negatieve belangstelling van de (lokale) autoriteiten in Irak is komen te staan. Bij eventuele problemen als gevolg van de werkzaamheden van eiser voor het Amerikaanse leger kan eiser zich wenden tot de Koerdische autoriteiten. Het bestuur van het Kurdistan Regional Government staat op zichzelf niet afwijzend tegenover de CPA-autoriteiten. Niet is gebleken dat zij eiser geen bescherming kunnen of willen bieden nu eiser geen poging heeft ondernomen tot het inroepen van een dergelijke bescherming. Dat aan eiser een terugkeervisum is verleend bij zijn vertrek naar Irak met de Amerikaanse militairen vanuit Nederland betekent niet dat hieruit een recht op verblijf in Nederland voortvloeit. Voorts heeft eiser niet aannemelijk gemaakt dat hij als gevolg van zijn werkzaamheden voor het Amerikaanse leger een verhoogd risico loopt op een behandeling in strijd met artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). De enkele stelling dat hij als gevolg daarvan vreest voor het Iraakse volk “omdat het terrorisme in het volk zit” is daartoe onvoldoende, terwijl ook hiertegen de Koerdische autoriteiten bescherming kunnen bieden. Op grond van het ambtsbericht van 5 januari 2004 stelt verweerder tenslotte dat de algemene situatie in Noord-Irak niet zodanig is dat terugkeer naar Noord-Irak van een bijzondere hardheid is. Met betrekking tot Noord-Irak is een categoriaal beschermingsbeleid niet geïndiceerd.

Eiser bestrijdt dit besluit en voert daartegen aan dat het bestreden besluit is genomen in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel van artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Eiser is al sinds 1997 in Nederland. De asielprocedure is op 9 maart 2000 in de beroepsfase niet-ontvankelijk verklaard omdat de gronden van het beroep door de advocaat van eiser te laat waren ingediend, van welke fout eiser het slachtoffer is geworden. Voorts heeft verweerder onvoldoende rekening gehouden met de bijzondere omstandigheden van dit geval. Eiser is immers in dienst van de Amerikaanse autoriteiten tijdelijk teruggekeerd naar Irak, in het bezit van een terugkeervisum van de Nederlandse autoriteiten dat hem bij zijn vertrek door de IND zelf is overhandigd. Zijn werkzaamheden heeft hij uitgevoerd in samenwerking met Amerika en niet met Noord Irak, zodat het, daargelaten dat Noord-Irak niet op hem zit te wachten, niet logisch is van hen bescherming te verwachten. Eiser heeft zich tenslotte op het standpunt gesteld dat verweerder de hoorplicht geschonden heeft.

Ingevolge artikel 13 Vreemdelingenwet 2000 (Vw) wordt een aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning slechts ingewilligd, indien –voorzover hier van belang– internationale verplichtingen dan wel klemmende redenen van humanitaire aard daartoe nopen.

Ingevolge artikel 29, eerste lid, aanhef en onder a, Vw kan aan de vreemdeling die verdragsvluchteling is een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd worden verleend. Op grond van artikel 1(A) van het Verdrag van Genève is van vluchtelingschap sprake in geval de vreemdeling afkomstig is uit een land waar hij gegronde redenen heeft te vrezen voor vervolging wegens zijn godsdienstige of politieke overtuiging, zijn nationaliteit, dan wel wegens het behoren tot een bepaald ras of tot een bepaalde sociale groep.

Ingevolge artikel 29, eerste lid, aanhef en onder b, Vw kan een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd worden verleend aan de vreemdeling die aannemelijk heeft gemaakt dat hij gegronde redenen heeft om aan te nemen dat hij bij uitzetting een reëel risico loopt om te worden onderworpen aan folteringen, aan onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen.

Ingevolge artikel 31, eerste lid, van de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: de Vw 2000) wordt een aanvraag om een vergunning als bedoeld in artikel 28 van die wet afgewezen indien de vreemdeling niet aannemelijk heeft gemaakt dat zijn aanvraag is gegrond op omstandigheden die een rechtsgrond voor verlening vormen.

De rechtbank overweegt als volgt.

Niet in geschil is dat eiser op 7 mei 1997 aanvragen om toelating als vluchteling en om een vergunning tot verblijf heeft ingediend. Op 18 september 1997 heeft verweerder deze aanvragen niet ingewilligd. Op 15 juni 1998 heeft verweerder het bezwaar van eiser tegen dit laatste besluit ongegrond verklaard. De rechtbank te den Haag, nevenzittingsplaats Haarlem, heeft op 30 maart 1999 het hiertegen door eiser ingediende beroepschrift gegrond verklaard, waarop verweerder op 19 januari 2000 een nieuw besluit heeft genomen. Tegen deze wederom afwijzende beschikking heeft eiser opnieuw beroep ingesteld bij de rechtbank. De rechtbank te Den Haag, nevenzittingsplaats Haarlem, heeft het beroep van eiser op 9 maart 2000 niet-ontvankelijk verklaard wegens het te laat indienen van de gronden. Hiermee is de beschikking van verweerder van 19 januari 2000 rechtens onaantastbaar geworden.

De aanvraag van 14 oktober 2003 die thans ter beoordeling voorligt dient, gelet op het asielrelaas zoals eiser dat aan deze aanvraag ten grondslag heeft gelegd, derhalve ingevolge artikel 1, aanhef en onder f, van de Vw, te worden beschouwd als een nieuwe aanvraag in de zin van artikel 4:6, tweede lid van de Awb.

Ingevolge het bepaalde in artikel 4:6 van de Awb is, indien na een geheel of gedeeltelijke afwijzende beschikking een nieuwe aanvraag wordt gedaan, de aanvrager gehouden nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden te vermelden.

Blijkens de Memorie van Toelichting bij artikel 4:6 van de Awb betreft het nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden die (a) bij de behandeling van de eerste aanvraag geen rol hebben kunnen spelen, en (b) van zodanige aard zijn dat zij tot een andere beslissing aanleiding kunnen geven. Het bestuursorgaan is alsdan verplicht de betekenis daarvan te onderzoeken en, zo het de (herhaalde) aanvraag niet kan inwilligen, te motiveren waarom de aangevoerde nieuwe feiten of gewijzigde omstandigheden niet tot een andere uitkomst kunnen leiden.

Het toetsingskader in casu wordt bepaald door voormeld artikel 4:6 van de Awb, mede bezien in verband met het bepaalde in artikel 31, eerste lid, Vw. Het door eiser ingestelde beroep kan in het licht van deze artikelen slechts leiden tot de beoordeling of zich na het eerdere besluit, waarbij de toelating van eiser is geweigerd, nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden hebben voorgedaan die verweerder noopten tot heroverweging van de eerdere afwijzing. Zie onder andere de uitspraak de van Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: AbRS) van 16 mei 2002 (JV 2002/222).

Voor de rechterlijke toetsing maakt het geen verschil of het bestuursorgaan in de motivering van zijn beslissing buiten het (beperkte) toetsingskader van de nova is getreden (AbRS 4 april 2003, JB 2003/139 en JV 2003/219). Gezien deze jurisprudentie moet artikel 4:6 van de Awb door de rechtbank ambtshalve getoetst worden.

Uit het vorenoverwogene vloeit voort dat de rechter, ter bepaling van de omvang van de door hem te verrichten beoordeling van een besluit op een herhaalde aanvraag, waarin door de minister toepassing is gegeven aan artikel 4:6, tweede lid, van de Awb, derhalve alvorens tot die beoordeling over te gaan, primair dient te onderzoeken of aan de aanvraag nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden ten grondslag zijn gelegd. Daaronder moeten onder andere worden begrepen feiten of omstandigheden die zijn voorgevallen na het nemen van het eerdere besluit of die niet vóór het nemen van dat besluit konden en derhalve, gelet op artikel 31, eerste lid Vw, behoorden te worden aangevoerd, alsmede bewijsstukken van reeds eerder aangevoerde feiten of omstandigheden die niet vóór het nemen van het eerdere besluit konden en derhalve gelet op laatstgenoemde bepaling, behoorden te worden overgelegd. Is hieraan voldaan, dan is niettemin geen sprake van nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden die een hernieuwde rechterlijke beoordeling rechtvaardigen, indien op voorhand is uitgesloten dat hetgeen alsnog is aangevoerd of overgelegd kan afdoen aan het eerdere besluit en de overwegingen waarop dat rust (onder andere AbRS, 19 mei 2004, JV 2004/313).

Het beroep is mitsdien reeds hierom gegrond.

De bestreden beschikking kan niet in stand blijven en zal worden vernietigd wegens strijd met het motiverings- en het zorgvuldigheidsbeginsel. Verweerder zal worden opgedragen een nieuwe beschikking te nemen met inachtneming van deze uitspraak.

In dit geval ziet de rechtbank aanleiding verweerder met toepassing van artikel 8:75, eerste lid, Awb te veroordelen in de door eiser gemaakte proceskosten. De kosten zijn op grond van het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht vastgesteld op € 644,- (1 punt voor het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting, wegingsfactor 1, waarde per punt € 322,-). Aangezien ten behoeve van eiser een toevoeging is verleend krachtens de Wet op de rechtsbijstand, dient ingevolge het tweede lid van artikel 8:75 Awb de betaling van dit bedrag te geschieden aan de griffier.

3. BESLISSING

De rechtbank:

verklaart het beroep gegrond;

vernietigt het bestreden besluit;

draagt verweerder op binnen een termijn van zes weken na verzending van deze uitspraak opnieuw te beslissen de aanvraag van eiser, met inachtneming van hetgeen in deze uitspraak is overwogen;

veroordeelt verweerder in de proceskosten ad € 644,- onder aanwijzing van de Staat der Nederlanden als rechtspersoon die deze kosten aan de griffier van deze rechtbank, nevenzittingsplaats Utrecht, moet voldoen;

Deze uitspraak is gedaan door mr. H. Gorter, lid van de enkelvoudige kamer voor vreemdelingenzaken, en uitgesproken in het openbaar op 16 mei 2006, in tegenwoordigheid van mr. P. Bruins-Langedijk als griffier.

afschrift verzonden op: