Rechtbank Rotterdam, 30-09-2022, ECLI:NL:RBROT:2022:8113, ROT 21/4067

1.1.

Eiseres ontvangt sinds 11 januari 2001 een bijstandsuitkering op grond van de Pw naar de norm van een alleenstaande.

1.2.

Vanaf 24 januari 2008 staat eiseres onder beschermingsbewind. Een verzoek van eiseres tot opheffing van het bewind is afgewezen bij beschikking van de kantonrechter van deze rechtbank van 6 november 2020. In deze beschikking is vermeld dat de bewindvoerder van mening is dat opheffing van het bewind niet in het belang van eiseres, omdat geen verbetering is opgetreden in de verstandelijke beperking die de grondslag vormde voor het bewind.

1.3.

Verweerder heeft een onderzoek uitgevoerd naar de rechtmatigheid van de bijstandsuitkering van eiseres. Uit dit onderzoek is gebleken dat eiseres in de periode van 1 oktober 2019 tot en met 30 september 2020 in diverse maanden geld heeft opgenomen in casino’s.

2. Verweerder heeft aan het bestreden besluit ten grondslag gelegd dat eiseres haar inlichtingenverplichting niet is nagekomen door haar gokactiviteiten niet te melden, en dat het recht op bijstand over de desbetreffende maanden niet kan worden vastgesteld.

3. Eiseres heeft – samengevat – het volgende aangevoerd. Eiseres heeft niet gegokt. Zij was in de casino’s aanwezig om sociale redenen. Eiseres heeft een verstandelijke beperking en psychische problemen. De besluitvorming van verweerder is onzorgvuldig tot stand gekomen.

4.1.

Op de bankafschriften is een groot aantal pinopnames bij gokinstellingen te zien, soms meerdere kort na elkaar. Gelet op het aantal en de frequentie van deze opnames, heeft verweerder aannemelijk gemaakt dat eiseres in de desbetreffende maanden gokactiviteiten heeft verricht. De rechtbank verwijst naar vaste rechtspraak van de Centrale Raad van Beroep (de Raad), bijvoorbeeld de uitspraak van 20 april 2021, ECLI:NL:CRVB:2021:943. De rechtbank volgt eiseres dus niet in haar stelling dat zij alleen voor sociale redenen in de casino’s is geweest. Ook de stelling van de bewindvoerder ter zitting dat zij eiseres niet tot gokken in staat acht, is naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende om hiervan te kunnen uitgaan.

4.2.

Gokken moet worden gemeld bij verweerder, omdat er geld mee kan worden verdiend. Omdat eiseres het gokken niet heeft gemeld, is zij haar inlichtingenverplichting niet nagekomen. De rechtbank oordeelt dat het eiseres, dan wel haar bewindvoerder namens eiseres, redelijkerwijs duidelijk had kunnen zijn dat het gokken van invloed kan zijn op het recht op bijstand. Verder is de inlichtingenverplichting een objectief geformuleerde verplichting, zodat het mogelijk ontbreken van verwijtbaarheid geen relevante omstandigheid is.

4.3.

Verweerder heeft in deze zaak de bijstand over de maanden waarin – afgaande op de bankafschriften – gokactiviteiten zijn verricht, volledig teruggevorderd omdat, als gevolg van de gokactiviteiten van eiseres, het recht op bijstand niet kan worden vastgesteld. In de onder het procesverloop genoemde uitspraken van 2 september 2022 heeft de rechtbank echter geoordeeld dat het volledig terugvorderen van de bijstand uitsluitend op basis van de omstandigheid dat de bijstandsgerechtigde in een bepaalde maand gokactiviteiten heeft verricht en daarvan geen sluitende administratie heeft bijgehouden, niet rechtmatig is. De rechtbank heeft in deze uitspraken voor de beoordeling door verweerder een vuistregel geformuleerd die zij wel acceptabel acht. Deze vuistregel houdt in dat de hoogte van de gokinkomsten gelijk wordt gesteld aan de hoogte van de bedragen die de bijstandsgerechtigde met gokken in het casino heeft ingezet (of, bij onduidelijkheid hierover, in het casino heeft gepind). De rechtbank verwijst verder, ook voor de omstandigheden waarin van deze vuistregel zou kunnen worden afgeweken, naar de uitspraken van 2 september 2022.

5.1.

Gelet op het vorenstaande is het beroep gegrond. Het bestreden besluit is niet zorgvuldig voorbereid en niet deugdelijk gemotiveerd. Het bestreden besluit dient te worden vernietigd wegens strijd met de artikelen 3:2 en 7:12 van de Algemene wet bestuursrecht. De rechtbank ziet geen aanleiding voor definitieve beslechting van het geschil (vgl. de uitspraken van 2 september 2022). Verweerder moet een nieuw besluit op het bezwaar nemen met inachtneming van deze uitspraak en met inachtneming van de uitspraken van 2 september 2022. De rechtbank stelt voor het nemen van een nieuw besluit op het bezwaar een termijn van acht weken.

5.2.

Omdat het beroep gegrond is, dient verweerder het door eiseres betaalde griffierecht te vergoeden.

5.3.

De rechtbank ziet tevens aanleiding verweerder te veroordelen in de proceskosten van eiseres in beroep. De vergoeding wordt met toepassing van het Besluit proceskosten bestuursrecht als volgt berekend. De bijstand door een gemachtigde levert 2 punten op (1 punt voor het indienen van het beroepschrift met een waarde per punt van € 759,- en 1 punt voor het verschijnen op de zitting met een waarde per punt van € 759,-), bij een wegingsfactor 1. Toegekend wordt € 1.518,-.