Rechtbank Assen, 27-10-2009, BK1299, 19/997502-07

Parketnummer: 19/997502-07

vonnis van de meervoudige economische kamer d.d. 27 oktober 2009 in de zaak van het openbaar ministerie tegen:

Het onderzoek ter terechtzitting heeft plaatsgehad op 8 oktober 2009.

De verdachte is verschenen en werd bijgestaan door mr. C.C.N. Brens-Cats, advocaat te Emmen.

De officier van justitie, mr. W.H. Frank, acht hetgeen onder 1. tot en met 4. is tenlastegelegd wettig en overtuigend bewezen en vordert dat de rechtbank als volgt zal beslissen: twee jaar en vier maanden gevangenisstraf met aftrek van voorarrest, waarvan negen maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar.

Tenlastelegging

De verdachte is bij dagvaarding tenlastegelegd, dat

4. verdachte op of omstreeks 19 januari 2009, in de gemeente Hoogeveen, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, een wapen van categorie II onder 6e, te weten een spuitbusje met traangas, en/of munitie van categorie III, te weten een aantal knalpatronen en/of kogelpatronen en/of een gaspatroon, voorhanden heeft gehad; (onderzoek Potvis: o.a. zaak 3.12);

Kennelijke taal- en/of schrijffouten in de tenlastelegging worden geacht te zijn verbeterd. De verdachte is daardoor, blijkens het onderzoek ter terechtzitting, niet geschaad in de verdediging.

Verweren ten aanzien van de voorvragen

De raadsvrouw van de verdachte heeft onder meer aangevoerd dat zowel het tenlastegelegde onder 1. als het tenlastegelegde onder 2. dezelfde strafbare feiten betreffen. De dagvaarding dient daarom met betrekking tot het onder 2. tenlastegelegde partieel nietig te worden verklaard, aldus de raadsvrouw.

De rechtbank heeft daarop vastgesteld dat de dagvaarding geldig is, dat zijzelf bevoegd is tot kennisneming van de zaak, dat de officier van justitie ontvankelijk is in de vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.

De rechtmatigheid van de pseudo-kopen

Tot vier maal toe is gebruik gemaakt van het bijzonder opsporingsmiddel pseudo-koop. Er vonden pseudo-koop transacties plaats op 4 december 2007, 20 december 2007, 29 oktober 2008 en 1 december 2008.

Allereerst gaat de rechtbank in op de vraag of van het middel pseudo-koop op rechtmatige wijze gebruik is gemaakt en of het daaruit verkregen bewijs op rechtmatige wijze is verkregen.

Pseudo-koop/dienstverlening is met name bedoeld om eenmalig te worden ingezet, dit in tegenstelling tot het bijzonder opsporingsmiddel infiltratie. De rechtbank verwijst in dit verband naar de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel Bijzondere Opsporingsbevoegdheden.

“De bevoegdheid tot pseudo-koop of -dienstverlening is, naast de bevoegdheid tot infiltratie, apart geregeld omdat zij ook buiten een groep waarbinnen misdrijven worden beraamd of gepleegd aan de orde kan zijn. Ook is de bevoegdheid tot pseudo-koop of -dienstverlening alleen al vanwege het in beginsel eenmalige karakter van de handeling, een minder ingrijpende bevoegdheid dan infiltratie. De voorwaarden ervoor zijn dan ook lichter dan voor infiltratie; zij is reeds toegestaan in geval van verdenking van een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis mogelijk is.”

Als probleem bij infiltratie werd gesignaleerd de schending van het vertrouwen van de verdachte door de opsporingsambtenaar.

“De verdachte zal niet verwachten dat de informatie die hij prijs geeft, wordt gebruikt voor opsporingsdoeleinden. De opsporingsambtenaar misleidt de verdachte. Deze misleiding wordt gerechtvaardigd door de ernst van de verdenking die tegen de verdachte bestaat, dan wel de ernst van de misdrijven die in het georganiseerd verband worden beraamd of gepleegd.”

Ook dit aspect vormde een van de redenen waarom aan infiltratie zwaardere eisen worden gesteld dan bij pseudo-koop.

Uit het dossier blijkt dat het middel pseudo-koop bewust is ingezet om door het opbouwen van een vertrouwensrelatie binnen de organisatie zicht te krijgen op de handel in illegaal vuurwerk. De rechtbank verwijst naar hetgeen omtrent deze intentie is opgemerkt:

“Vanaf 4 december 2007 is binnen het opsporingsonderzoek Potvis gebruik gemaakt van de Bijzondere Opsporings Bevoegdheid, pseudo-koop en/of dienstverlening. De doelstelling tot dit BOB-middel was tweeledig. Ten eerste zou de pseudokoop worden aangewend door (bedoeld zal zijn “voor” BK) verkrijging van bewijs van het aanwezig hebben en afleveren van verboden consumentenvuurwerk. Ten tweede zou de pseudo-koop dienen voor het opbouwen van vertrouwen om de omvang van de handel van Prijs vast te kunnen stellen én om op die manier te komen bij de leverancier van dit verboden consumentenvuurwerk.”

Zie voorts de aanvraag bevel pseudo-koop van 12 september 2008:

“Een nieuwe aanvraag tot verlenging zal hiervoor worden ingediend met als doel een nieuwe pseudo-koopactie voor te bereiden en uit te voeren die ertoe moet leiden dieper in de organisatie door te dringen.”

Voorts is er in het onderhavige opsporingsverzoek geen sprake geweest van een eenmalig gebruik van het middel pseudo-koop, aangezien het middel vier maal is ingezet. De meermalige inzet van dit middel heeft er toe geleid dat de als pseudo-koper optredende verbalisant gedurende een langere periode veelvuldig persoonlijke en telefonische contacten met verdachte en diens gezinsleden onderhield.

Een en ander blijkt onder andere uit het proces-verbaal pseudokoop en stelselmatige inwinning in het onderzoek “Potvis”. Uit dit proces-verbaal blijkt dat de pseudokoop is uitgevoerd door steeds dezelfde verbalisant, A-3096, zich noemende [naam]. Tussen deze verbalisant en [verdachte] was in de betreffende perioden regelmatig contact en hij kwam meerdere malen bij verdachte thuis. Daarbij ging het gesprek niet alleen over zakelijke bezigheden, maar ontstonden er meermalen gesprekken in de persoonlijke sfeer, niet alleen met [verdachte] maar ook met een aantal van diens gezinsleden.

Ter illustratie:

De rechtbank is van oordeel dat, gelet op de wetsgeschiedenis en doel en strekking van het middel pseudo-koop, de hierboven geciteerde doelstelling van het onderhavige onderzoek niet passend is bij het middel pseudo-koop. Ook de wijze waarop de pseudo-koop vervolgens is gerealiseerd komt in strijd met de toepassingsmogelijkheden van dit bijzonder opsporingsmiddel. Er is derhalve sprake van een schending van strafvorderlijke voorschriften in aanzienlijke mate.

Een en ander brengt mee dat er sprake is van een onherstelbaar vormverzuim tijdens het voorbereidend onderzoek. De rechtbank is van oordeel dat dit vormverzuim consequenties dient te hebben. De bijzondere opsporingsbevoegdheden maken in aanzienlijke mate inbreuk op elementaire rechten van (mogelijke) verdachten, zodat de regels rondom deze opsporingsbevoegdheden strikt dienen te worden nageleefd. Gelet op het feit dat een belangrijk strafvorderlijk voorschrift door de onrechtmatige bewijsgaring in aanzienlijke mate is geschonden, is de rechtbank van oordeel dat met toepassing van artikel 359a Sv het vormverzuim bewijsuitsluiting tot gevolg dient te hebben.

Ter terechtzitting is de vraag opgeworpen of, gelet op de aard en omvang van de vuurwerkverkopen vóór de pseudo-kopen en de omvang van de pseudoverkopen in 2008, wordt voldaan aan het zogenoemde “Tallon-criterium”. Gelet echter op het vorenstaande komt de rechtbank aan deze vraag niet meer toe.

Bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig bewezen en zij heeft de overtuiging verkregen dat de verdachte het onder 1. tot en met 4. tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

1. verdachte in de periode van 1 september 2004 tot en met 28 januari 2009 in Nederland tezamen en in vereniging met een of meer anderen telkens opzettelijk een hoeveelheid consumentenvuurwerk, te weten één of meer Chinese rollen en/of één of meer flowerbeds en/of één of meer signaalraketten en/of één of meer stuks nitraat en/of één of meer vlinders en/of één of meer mortieren voorhanden heeft gehad en/of aan een of meer anderen ter beschikking heeft gesteld, ten aanzien waarvan telkens niet werd voldaan aan de bij het Vuurwerkbesluit gestelde eisen en/of de ter uitwerking van voornoemd besluit krachtens artikel 9.2.2.1 van de Wet milieubeheer gestelde regels, aangezien voornoemd vuurwerk telkens niet was voorzien van de voorgeschreven aanduidingen en/of een in de Nederlandse taal gestelde gebruiksaanwijzing met zodanige aanwijzingen en/of waarschuwingen dat bij het dienovereenkomstig handelen geen letsel of schade bij de gebruiker en/of omstanders kon ontstaan en/of voldeed dat vuurwerk voor wat betreft lading en/of aard en/of samenstelling en/of constructie en/of eigenschappen niet aan het gestelde in de Regeling nadere eisen aan vuurwerk 2004;

2. verdachte in de periode van 1 september 2004 tot en met 28 januari 2009 in Nederland tezamen en in vereniging met een of meer anderen telkens opzettelijk consumentenvuur-werk, te weten één of meer Chinese rollen en/of één of meer flowerbeds en/of één of meer signaalraketten en/of één of meer stuks nitraat en/of één of meer vlinders en/of één of meer mortieren telkens ter beschikking heeft gesteld aan één of meer particulieren;

3. verdachte op 19 januari 2009 in de gemeente Hoogeveen een wapen van categorie I, onder 7, te weten een nabootsing van een pistool, welke gelijkenis vertoonde met een vuurwapen (pistool van het merk Sig Sauer, type Sig Sauer, type P288, kaliber 9 mm para), voorhanden heeft gehad; (onderzoek Potvis: o.a. zaak 3.12);

4. verdachte op 19 januari 2009 in de gemeente Hoogeveen een wapen van categorie II onder 6e, te weten een spuitbusje met traangas, en munitie van categorie III, te weten een aantal knalpatronen en kogelpatronen en een gaspatroon, voorhanden heeft gehad; (onderzoek Potvis: o.a. zaak 3.12).

De in de bewijsmiddelen genoemde feiten en omstandigheden zijn redengevend voor de bewezenverklaring. De in de bewijsmiddelen opgenomen andere geschriften zijn uitsluitend gebruikt in verband met de inhoud van andere bewijsmiddelen. Elk bewijsmiddel is slechts gebruikt voor het bewijs van het feit, waarop het blijkens zijn inhoud betrekking heeft.

De verdachte zal van het onder 1. tot en met 4. meer of anders tenlastegelegde worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet bewezen acht.

Kwalificaties

Het bewezen verklaarde levert respectievelijk op:

onder 1.: medeplegen van overtreding van een voorschrift, gesteld krachtens artikel 9.2.2.1 van de Wet milieubeheer, opzettelijk begaan,

strafbaar gesteld bij artikel 6 van de Wet op de economische delicten, meermalen gepleegd;

onder 2.: medeplegen van overtreding van een voorschrift, gesteld krachtens artikel 9.2.2.1 van de Wet milieubeheer, opzettelijk begaan,

strafbaar gesteld bij artikel 6 van de Wet op de economische delicten, meermalen gepleegd;

onder 3.: handelen in strijd met artikel 13, eerste lid van de Wet wapens en munitie,

strafbaar gesteld bij artikel 55 van de Wet wapens en munitie;

onder 4.: handelen in strijd met artikel 26, eerste lid van de Wet wapens en munitie,

strafbaar gesteld bij artikel 55 van de Wet wapens en munitie.

Strafbaarheid

De rechtbank acht de verdachte strafbaar, omdat geen strafuitsluitingsgronden aanwezig worden geacht.

Strafmotivering

De rechtbank neemt bij de bepaling van de hierna te vermelden straffen in aanmerking, de aard en de ernst van de gepleegde feiten, de omstandigheden waaronder deze feiten zijn begaan, hetgeen de rechtbank uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken omtrent de persoon van de verdachte, de eis van de officier van justitie, het pleidooi van de raadsvrouw van de verdachte en de inhoud van het de verdachte betreffende uittreksel uit het algemeen documentatieregister d.d. 21 augustus 2009, waaruit blijkt dat de verdachte niet eerder ter zake van soortgelijke misdrijven is veroordeeld.

Verdachte heeft willens en wetens het risico genomen om gedurende meerdere jaren, in kleinere hoeveelheden, illegaal vuurwerk te gaan verkopen. Hij is daar financieel beter van geworden.

Daarnaast heeft hij een nabootsing van een pistool, een spuitbusje met traangas en een aantal knal- en kogelpatronen voorhanden gehad.

De rechtbank zal, alles in aanmerking nemend, volstaan met een voorwaardelijke gevangenisstraf van na te melden duur en een taakstraf van na te noemen aantal uren. Deze straf wijkt aanmerkelijk af van de eis van de officier van justitie onder meer omdat de rechtbank de resultaten van de pseudo-kopen niet meeweegt bij het bepalen van de straf.

Toepassing van wetsartikelen

De rechtbank heeft mede gelet op de artikelen 10, 14a, 14b, 14c, 14d, 22c, 22d, 27, 57 en 91 van het Wetboek van Strafrecht, alsmede op de artikelen 2.1.3 en 2.3.2 van het Vuurwerkbesluit.

Beslissing van de rechtbank

De rechtbank verklaart bewezen dat het onder 1. tot en met 4. tenlastegelegde, zoals hierboven is omschreven, door de verdachte is begaan, stelt vast dat het aldus bewezen verklaarde oplevert de strafbare feiten zoals hierboven is vermeld en verklaart de verdachte deswege strafbaar.

De rechtbank verklaart niet bewezen hetgeen aan de verdachte onder 1. tot en met 4. meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

De rechtbank veroordeelt de verdachte tot

De rechtbank beveelt, dat de voorwaardelijk opgelegde straf niet zal worden tenuitvoer-gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond, dat de verdachte zich voor het einde van voormelde proeftijd aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.

De rechtbank beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde taakstraf geheel in mindering zal worden gebracht naar de maatstaf van twee uren arbeid per dag voor de in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebrachte dagen.

Dit vonnis is gewezen door mr. H.H.A. Fransen, voorzitter, en mr. B.I. Klaassens en mr. J.H.W.R. Orriëns-Schipper, rechters, in tegenwoordigheid van R.C. Sprong, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van de rechtbank op 27 oktober 2009.