Parket bij de Hoge Raad, 26-11-2013, ECLI:NL:PHR:2013:1971, 12/00142

2.1. Het tweede middel komt op tegen de verwerping van het verweer dat verdachte heeft gehandeld uit putatief noodweer.

2.2. Ten laste van verdachte heeft het Hof de (impliciet subsidiair) tenlastegelegde poging tot doodslag bewezen verklaard, met verbeterde lezing gepleegd op 29 (en niet 9) juni 2009 jegens [slachtoffer]. De bewezenverklaring en bewijsvoering heb ik reeds geciteerd in mijn conclusie van 5 november jongstleden.

2.3. Het Hof heeft het in tweede middel bedoelde verweer als volgt samengevat en verworpen:

“Verweer aangaande putatief noodweer

Namens verdachte is het verweer gevoerd dat hem een beroep toekomt op putatief noodweer. Daartoe is aangevoerd dat verdachte vanwege eerdere confrontaties met het slachtoffer -te weten: een zogeheten 'ripdeal' uitgevoerd door het slachtoffer, die was vergezeld van zijn pitbull-achtige hond, zomede op een ander tijdstip een ontmoeting bij een benzine station waarbij het slachtoffer zich verbaal uitdagend had uitgelaten- in de veronderstelling verkeerde, en ook redelijkerwijs mocht verkeren, dat het slachtoffer, zo verstaat het hof ten minste het verweer, verdachte zou aanvallen zodra hij hem zou opmerken. Dat zou een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding als bedoeld in artikel 41 lid 1 van het Wetboek van Strafrecht hebben opgeleverd, waartegen verdachte zich, in dit geval: anticiperend, heeft mogen verdedigen.

Het hof overweegt als volgt.

Verdachte beroept zich erop dat hij zich heeft mogen verdedigen tegen een vermeende dreigende wederrechtelijke aanranding door het slachtoffer.

Het hof stelt voorop dat uit niets is gebleken dat het slachtoffer in de aanloop naar de steekpartij van plan was verdachte iets aan te doen of hem zelfs maar had opgemerkt. De verdachte heeft dienaangaande niet meer verklaard dan dat hij het slachtoffer opmerkte en dat hij er - naar het hof begrijpt: daarom - van uit ging dat deze hem ook had opgemerkt. Verdachte liep met zijn toenmalige vriendin door het winkelcentrum en zag iets verderop het slachtoffer lopen, samen met een vriend en zijn hond. Verdachte heeft zich toen verscholen achter een kaartenrek en is daarachter vandaan gekomen om onverhoeds op het slachtoffer in te steken.

Van enige gedraging van de zijde van het slachtoffer waardoor verdachte kon menen dat een aanranding ophanden was, is niet gebleken.

Onder deze omstandigheden mocht verdachte redelijkerwijs niet in de veronderstelling verkeren dat van het slachtoffer onmiddellijk dreigende gevaar van een wederrechtelijke aanranding uitging waartegen hij zich mocht verdedigen. Het beroep op (putatief) noodweer kan om die reden niet slagen. Het hof verwerpt het verweer.”

2.4. Het middel klaagt dat het Hof de verwerping van het verweer ten onrechte heeft gestoeld op het oordeel dat verdachte redelijkerwijs niet in de veronderstelling mocht verkeren dat een wederrechtelijke aanranding van het slachtoffer ophanden was. Deze verwerping sluit immers niet uit dat verdachte abusievelijk wél in die veronderstelling verkeerde en dat is nu juist de kern van putatief noodweer, aldus het middel.

2.5. Anders dan het middel wil, betreft ook de beoordeling van een beroep op putatief noodweer geen geheel subjectieve toets die alleen vanuit het - in het verweer gestelde - gezichtspunt van een verdachte wordt bezien. Ook daarbij geldt een objectieve component: het moet gaan om een verschoonbare dwaling ten aanzien van de situatie.¹ Het Hof heeft in het kader van putatief noodweer dan ook terecht de vraag beantwoord of feiten en omstandigheden aannemelijk zijn geworden die verdachte redelijkerwijs aanleiding konden geven te veronderstellen dat [slachtoffer] (hierna ook: het slachtoffer) dit keer tot de aanval zou overgaan.² Het Hof heeft geoordeeld dat dat niet het geval is en daartoe het volgende in aanmerking genomen:

Dat er twee keer eerder een confrontatie tussen beiden heeft plaatsgevonden, heeft het Hof onvoldoende bevonden om tot het oordeel te komen dat sprake is van een verschoonbare dwaling aan de zijde van verdachte, omdat uit niets blijkt dat verdachte door het slachtoffer was opgemerkt. Dat oordeel is feitelijk en ook in het licht van het gevoerde verweer niet onbegrijpelijk.

Het oordeel van het Hof dat het beroep op putatief noodweer moet worden verworpen geeft derhalve geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en het is evenmin onbegrijpelijk, zodat het middel faalt.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG