Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 22-04-2016, ECLI:NL:GHARL:2016:3215, 200.184.580
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 22-04-2016, ECLI:NL:GHARL:2016:3215, 200.184.580
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
- Datum uitspraak
- 22 april 2016
- Datum publicatie
- 26 april 2016
- ECLI
- ECLI:NL:GHARL:2016:3215
- Zaaknummer
- 200.184.580
- Relevante informatie
- Burgerlijk Wetboek Boek 7 [Tekst geldig vanaf 18-02-2023 tot 01-07-2023], Burgerlijk Wetboek Boek 7 [Tekst geldig vanaf 18-02-2023 tot 01-07-2023] art. 669, Burgerlijk Wetboek Boek 7 [Tekst geldig vanaf 18-02-2023 tot 01-07-2023] art. 671b, Burgerlijk Wetboek Boek 7 [Tekst geldig vanaf 18-02-2023 tot 01-07-2023] art. 673, Burgerlijk Wetboek Boek 7 [Tekst geldig vanaf 18-02-2023 tot 01-07-2023] art. 677, Burgerlijk Wetboek Boek 7 [Tekst geldig vanaf 18-02-2023 tot 01-07-2023] art. 678, Burgerlijk Wetboek Boek 7 [Tekst geldig vanaf 18-02-2023 tot 01-07-2023] art. 683
Inhoudsindicatie
Wwz
Ontslag op staande voet.
(Voorwaardelijke) ontbinding.
Uitspraak
locatie Arnhem
afdeling civiel recht, handel
zaaknummer gerechtshof 200.184.580
(zaaknummer rechtbank Midden-Nederland, afdeling civiel recht, kantonrechter, locatie Utrecht 4419994)
beschikking van 22 april 2016
inzake
[verzoeker] ,wonende te [woonplaats] ,verzoeker in hoger beroep,
in eerste aanleg: verzoeker, verweerder in het tegenverzoek en in de nevenvordering,hierna: [verzoeker] ,
advocaat: mr. J. van Overdam,
tegen:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SKF B.V.,
gevestigd te Nieuwegein,
verweerster in hoger beroep, in eerste aanleg: verweerster, verzoekster in het tegenverzoek en in de nevenvordering,
hierna: SKF,
advocaat: mr. A.P.J. van Beurden.
1 1. Het geding in eerste aanleg
Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar de inhoud van de beschikking van 2 december 2015 die de kantonrechter (rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht) heeft gewezen.
2 Het geding in hoger beroep
Het verloop van de procedure blijkt uit:- het beroepschrift met producties van [verzoeker] , binnengekomen bij de griffie van het hof op 28 januari 2016,- het verweerschrift met producties van SKF,
- de mondelinge behandeling op 18 maart 2016, waarbij beide partijen pleitnotities hebben overgelegd.
Na afloop van de mondelinge behandeling heeft het hof beschikking bepaald op
29 april 2016.
[verzoeker] verzoekt in hoger beroep dat het hof de bestreden beschikking zal vernietigen en, opnieuw beschikkende, bij beschikking:
primair:
I. voor recht zal verklaren dat:
1. aan de opzegging van de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] door SKF d.d. 4 augustus
2015 geen dringende reden als bedoeld in artikel 7:677 lid 1 BW ten grondslag ligt;
2. er geen grond is voor SKF om de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] te ontbinden wegens verwijtbaar handelen of nalaten van [verzoeker] ex artikel 7:669 lid 1 juncto lid 3 sub e BW en/of wegens een verstoorde arbeidsverhouding ex artikel 7:669 lid 1 juncto lid 3 sub g BW en evenmin wegens de andere gronden opgenomen in artikel 7:669 BW;
3. er geen grond is voor SKF om de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] voorwaardelijk te ontbinden wegens verwijtbaar handelen of nalaten van [verzoeker] ex artikel 7:669 lid 1 juncto lid 3 sub e BW en/of wegens een verstoorde arbeidsverhouding ex artikel 7:669 lid 1 juncto lid 3 sub g BW en evenmin wegens de andere gronden opgenomen in artikel 7:669 BW;
II. SKF zal veroordelen - voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad - om:
a. de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] met ingang van 4 augustus 2015 te herstellen op basis van dezelfde arbeidsvoorwaarden als vóór de opzegging, dit onder verbeurte van een dwangsom van € 1.000,- per dag voor elke dag dat SKF dit na betekening van de in deze zaak te wijzen beschikking nog mocht nalaten;
III. SKF - voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad - zal veroordelen tot betaling aan [verzoeker] van:
a. het brutoloon van € 3.313,59 bruto per maand te vermeerderen met de 8% vakantietoeslag, de overige emolumenten en eventuele generieke en/of periodieke loonsverhogingen, zulks op de gebruikelijke wijze en tijdstippen en zolang de arbeidsovereenkomst niet rechtsgeldig is geëindigd;
b. de wettelijke verhoging ad 50% als bedoeld in artikel 7:625 BW over het onder a. genoemde bruto maandloon c.a.;
c. de wettelijke rente over de onder a. en b. (het hof leest) verzochte bedragen vanaf de dag dat die bedragen verschuldigd zijn tot aan de dag van algehele voldoening;
IV. een voorziening ex artikel 7:683 lid 4 juncto 7:682 lid 6 BW zal treffen voor het geval het opzeggen van de arbeidsovereenkomst onomkeerbare gevolgen heeft of blijkt te hebben voor de opbouw van het pensioen van [verzoeker] in de periode dat de arbeidsovereenkomst opgezegd is geweest;
Subsidiair:
mocht het hof van oordeel zijn dat herstel van de arbeidsovereenkomst eerst per toekomende tijd mogelijk is, verzoekt [verzoeker] dat het hof (het hof leest) bij beschikking, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
a. SKF per de eerst mogelijke datum zal veroordelen om de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] te herstellen op basis van dezelfde arbeidsvoorwaarden als vóór de opzegging, dit onder verbeurte van een dwangsom van € 1.000,- per dag voor elke dag dat SKF dit na betekening van de in deze zaak te wijzen beschikking nog mocht nalaten;
b. hem bij wijze van voorziening ex artikel 7:683 lid 4 juncto 7:682 lid 6 BW, ten laste van SKF een schadevergoeding zal toekennen dan wel een bedrag gelijk aan het loon c.a. dat SKF verschuldigd is vanaf 4 augustus 2015 tot en met de datum waarop de arbeidsovereenkomst is hersteld, en dat bedrag te vermeerderen met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente, zulks vanaf de datum waarop het loon c.a. opeisbaar zou zijn geweest tot aan de datum waarop de toegekende schadevergoeding dan wel het toegekende bedrag geheel is voldaan door SKF;
c. een voorziening ex artikel 7:683 lid 4 juncto 7:682 lid 6 BW zal treffen voor niet opgebouwd pensioen over de periode dat de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] was geëindigd;
d. SKF vanaf de datum dat de arbeidsovereenkomst is hersteld zal veroordelen tot betaling aan [verzoeker] van het brutoloon van € 3.313,59 per maand te vermeerderen met de 8% vakantietoeslag, de overige emolumenten en eventuele generieke en/of periodieke loonsverhogingen, zulks op de gebruikelijk wijze en tijdstippen en zolang de arbeidsovereenkomst niet rechtsgeldig is geëindigd en dit, voor zover dit loon c.a. door SKF te laat is betaald te vermeerderen met de wettelijke verhoging conform artikel 7:625 BW en de wettelijke rente vanaf de vervaldata tot aan de datum der voldoening;
meer subsidiair: in het geval het hof oordeelt dat de kantonrechter de ontbinding ten onrechte heeft toegewezen en er geen sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten aan de zijde van [verzoeker] , maar het hof SKF niet veroordeelt tot herstel van de arbeidsovereenkomst, verzoekt [verzoeker] dat het hof (het hof leest) bij beschikking, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, SKF zal veroordelen tot betaling van:
a. een bedrag van € 6.262,69 bruto als de transitievergoeding, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum waarop de transitievergoeding is verschuldigd tot aan de datum van algehele voldoening;
b. een bedrag van € 18.788,05 bruto als de billijke vergoeding in de zin van artikel 7:683 lid 3 BW, dan wel een door het hof in goede justitie te bepalen billijke vergoeding, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum van opeisbaarheid tot aan de datum van algehele voldoening;
c. een bedrag van € 35.000,- bruto als de billijke vergoeding in de zin van artikel 7:681 lid 1 BW nu SKF heeft opgezegd in strijd met artikel 7:671 BW, dan wel een door het hof in goede justitie te bepalen billijke vergoeding, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum van opeisbaarheid tot aan de datum van algehele voldoening;
nog meer subsidiair:
in het geval het hof oordeelt dat er wel degelijk sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten door [verzoeker] verzoekt hij dat het hof ( het hof leest) bij beschikking, uitvoerbaar bij voorraad, SKF op grond van artikel 7:673 lid 8 BW zal veroordelen tot het uitbetalen van een transitievergoeding van € 6.262,69 bruto, nu het niet toekennen daarvan gelet op de persoonlijke omstandigheden van [verzoeker] naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is;
uiterst subsidiair: in het geval [verzoeker] er toch voor kiest om te berusten in de opzegging van de arbeidsovereenkomst (de switch), verzoekt hij dat het hof (het hof leest) bij beschikking, uitvoerbaar bij voorraad, SKF zal veroordelen tot:
a. betaling van een bedrag gelijk aan het bedrag van het in geld vastgestelde loon c.a. over de termijn dat de arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging (2 maanden opzegtermijn) had behoren voort te duren, daarbij rekening houdend met de dag waartegen kon worden opgezegd door SKF ex artikel 7:672 lid 9 BW en dit bedrag te vermeerderen met de wettelijke verhoging ex artikel 7:625 BW en de wettelijke rente vanaf de vervaldata tot aan datum der algehele voldoening;
b. betaling van de transitievergoeding van € 6.262,69 bruto, nu er geen sprake is van ernstig verwijtbaar handelen aan de zijde van [verzoeker] , en het achterwege laten van een transitievergoeding naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, en de transitievergoeding te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum waarop deze verschuldigd is tot aan de datum waarop deze geheel is voldaan door SKF;
c. betaling van een bedrag van € 35.000,- bruto als de billijke vergoeding in de zin van artikel 7:681 lid 1 BW, dan wel een door het hof in goede justitie te bepalen billijke vergoeding, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de datum van opeisbaarheid tot aan de datum van algehele voldoening;
primair, subsidiair, meer subsidiair, nog meer subsidiair en uiterst subsidiair:
SKF zal veroordelen in de kosten van deze procedure alsmede de procedure in eerste aanleg bij de kantonrechter, het salaris van de gemachtigde, het griffierecht daaronder begrepen, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 14 dagen na dagtekening van de in deze te wijzen beschikking.
3 De vaststaande feiten
[verzoeker] , geboren op [geboortedatum] 1973, is op 1 september 2010 in dienst getreden van SKF als mechanical service engineer tegen een laatstgenoten salaris van € 3.313,59 bruto per maand, te vermeerderen met 8% vakantietoeslag en een variabel salaris. SKF heeft in 2012 en 2014 een bruto variabel salaris aan [verzoeker] toegekend van respectievelijk € 483,- en
€ 3.814,-. In 2013 is geen variabel salaris aan [verzoeker] toegekend.
In de tussen partijen gesloten schriftelijke arbeidsovereenkomst is onder andere het volgende vermeld:“General employment conditionsThe employee will be subject to the current general employment conditions of SKF B.V. and all other company rules, and to any changes, which may be made in these in the future.”
In een document getiteld “Declareren dat doe je zo” is onder andere het volgende vermeld:“Belangrijk bij declareren is dat de administratieve uitvoering zo correct mogelijk verloopt. Hier is de medewerker, maar ook de leidinggevende verantwoordelijk voor.
(…) Werkwijze van declareren 1. Het declaratieformulier is beschikbaar op intranet (…). Vul het formulier in, print het uit. Voeg de originele bonnen bij het formulier en stuur het formulier naar je manager. 2. De manager accordeert de declaratie in de daarvoor aangegeven ruimte. (…) 3. De controller of de afdeling Finance controleert de declaratie en zorgt voor betaling. (…)
Controlestappen 1. Je bent zelf verantwoordelijk voor het indienen van correcte declaraties. Dat betekent ook dat je de maximaal te declareren bedragen uit de onkostenregeling correct toepast. 2. De bevoegde leidinggevende controleert de juistheid van de ingediende declaraties aan de hand van de geldende arbeidsvoorwaardelijke regelingen. Hierna keurt hij/zij de declaratie goed of af. 3. Juiste declaraties worden via Finance uitbetaald.
(…) 4. Houd je je niet aan de regels of pleeg je fraude door onjuiste of niet toegestane, declaraties in te dienen, dan moet je rekening houden met passende sancties. (…) 6. Gemaakte kosten die voor declaratie in aanmerking komen, dienen binnen 6 maanden gedeclareerd te worden.”
In een handleiding getiteld “Expense claim” is onder andere het volgende vermeld:“4 Lunch
Here you enter personal lunches during business trips. The maximum amount is € 12,50. If you claim a higher amount, the total amount is shown and the box will color amber: Steps: 1. You should bring back the amount to a maximum of € 12,50. (…) 5 Dinner Here you enter personal dinners during business trips. The maximum amount is € 35,00. If you claim a higher amount, the total amount is shown and the box will color amber. Steps: 1. You should bring back the amount to maximum € 35,00.”
In een e-mailbericht van 22 april 2011 van SKF aan haar personeel is onder andere het volgende vermeld:“Subject: expense claims(…)We kept track of all expenses claimed for lunch and dinner during the last half year. We learned that for lunch everybody manage well within the €12.50. For dinner we saw that in some places some people went slightly over the €30.After consulting the Tax Authorities, we are glad to announce that the maximum costs that can be claimed for dinner will be €35 as from 1 April 2011.
Furthermore we discussed the flexibility for people to decide when they use dinner. As for some cultures it is more normal to take something like a dinner at noon and a light meal in the evening. We also agreed that this flexibility is granted. So: during a business travel it is possible to use lunch or dinner flexible during the day. Meaning: dinner (€35) can be taken at noon and lunch (€12.50) can be taken in the evening. This is up to you.
The policy will be adjusted as mentioned above.”
In de arbeidsvoorwaardenregeling van SKF van maart 2013 is onder andere het volgende vermeld:“6 Overige beloningen en vergoedingen(…)6.4 Verblijfkosten dienstreizenIn deze regeling zijn de vergoedingen opgenomen voor verblijfskosten bij dienstreizen. Zie onderstaand de uitwerking van wat hieronder wordt verstaan.
Als uitgangspunt geldt dat de in redelijkheid gemaakte verblijfkosten voor dienstreizen worden vergoed op basis van de werkelijk gemaakte kosten, daarbij zijn in overleg met de Belastingdienst maximum bedragen vastgesteld voor middag- en avondmaaltijden. Bij de declaratie dienen de originele rekeningen te worden overlegd.
(…)
Lunchkosten Indien er in verband met een dienstreis niet in een van de SKF accommodaties geluncht kan worden, kan de middagmaaltijd in een externe lokaliteit worden genuttigd. De hieraan verbonden kosten worden vergoed tot een maximum bedrag van € 12,50 per lunch. Daarvoor gelden de volgende regels: 1. er kan maximaal één lunch per medewerker per dag gedeclareerd worden (…) Avondmaaltijdkosten In verband met een dienstreis kan de avondmaaltijd worden genuttigd tot een maximum bedrag van € 35. Daarvoor gelden de volgende regels: 1. er kan maximaal één avondmaaltijd per medewerker per dag gedeclareerd worden. (…) 3. De dienstreis (exclusief benodigde tijd voor het eten van de avondmaaltijd) duurt in ieder geval tot 20:00 uur
Consumpties Consumpties gedurende een dienstreis kunnen in redelijkheid gedeclareerd worden na overlegging van de rekening.
(…)” De arbeidsvoorwaardenregelingen van SKF van 2014 en juli 2015 bevatten eenzelfde regeling.3.7 Op 4 augustus 2015 heeft een gesprek plaatsgevonden tussen [verzoeker] enerzijds en de heer [A] (Field Service en Project Engineering Teamleader bij SKF) en mevrouw [B] (Company Director bij SKF) anderzijds. [verzoeker] is daarbij, aan de hand van een door SKF opgesteld overzicht met 199 declaraties, verzocht uitleg te geven over volgens SKF geconstateerde onregelmatigheden in zijn declaraties. SKF heeft aangegeven dat het merendeel van 199 door [verzoeker] ingediende declaraties voor lunch en diner niet aan de geldende regels voldeed.
SKF heeft [verzoeker] naar aanleiding van dit gesprek mondeling op 4 augustus 2015 op staande voet ontslagen. Dit ontslag is [verzoeker] schriftelijk bevestigd bij brief van diezelfde dattum. SKF heeft per deze datum een eindafrekening opgesteld en het loon tot deze datum aan [verzoeker] betaald.
In de brief van 4 augustus 2015 van SKF aan [verzoeker] is onder andere het volgende vermeld:“Naar aanleiding van een recente melding over twijfelachtige/onduidelijke declaraties hebben wij daar onderzoek naar gedaan. Wij hebben in het onderzoek uw declaraties van 2013, 2014 en 2015 nader bekeken. Uit dit onderzoek is gebleken dat u in ieder geval sinds 2013 veelvuldig onjuiste en onterechte declaraties hebt ingediend. Volgens de binnen SKF geldende arbeidsvoorwaarden, is het u toegestaan om onder bepaalde voorwaarden kosten verbonden aan lunches en avondmaaltijden te declareren. Voor lunchkosten geldt dat indien er in verband met een dienstreis niet in een van de SKF accommodaties geluncht kan worden, de middagmaaltijd op een externe locatie kan worden genuttigd en dat de daaraan verbonden kosten tot een maximum bedrag van € 12,50 per lunch kunnen worden gedeclareerd (maximaal één lunch per medewerker per dag). Voor de avondmaaltijd geldt dat in verband met een dienstreis de avondmaaltijd tot een bedrag van € 35,- kan worden gedeclareerd indien een diensttijd tot ten minste 20.00 uur duurt (exclusief benodigde tijd voor het eten van de avondmaaltijd). Ook hiervoor geldt dat maximaal één avondmaaltijd per medewerker per dag gedeclareerd kan worden.
In ons gesprek van 4 augustus 2015 zijn wij alle 199 door u gedeclareerde bonnen doorgelopen en bent u geconfronteerd met onze bevindingen. U bent hierbij in de gelegenheid gesteld daarop te reageren.
U blijkt zeer frequent in strijd te hebben gehandeld met de hiervoor beschreven regels, in ieder geval sinds januari 2013. Zo hebt u diverse keren bonnetjes onder de noemer van ‘lunch’ of ‘dinner’ gedeclareerd, terwijl de aankoop vroeg in de ochtend bij een tankstation werd gedaan en uit de aankoopbon overduidelijk blijkt dat het niet ging om een lunch of diner. Enkele voorbeelden: (…)
Tijdens het gesprek hebt u aangegeven dat u ‘s ochtends de lunch kocht voor de
middag, echter na alle bonnen doorlopen te hebben, heeft u dit ook weer
tegengesproken omdat dit voor sommige bonnen niet het geval was en u ook weleens
meerdere lunches op een dag hebt gedeclareerd.
Ook hebt u bijvoorbeeld een bonnetje van ‘Visservice [C] ’ ingediend dat zag op
een aankoop van onder andere haring en kibbeling op zaterdag 15 juni 2013. Voor
deze bon kon u niet verklaren waarom u deze bij SKF had ingediend.
Verder hebt u veelvuldig ten onrechte diners gedeclareerd, zoals bijvoorbeeld: (…)
Tijdens het gesprek heeft u aangegeven dat u waarschijnlijk met uw vrouw/familie sommige bij SKF gedeclareerde maaltijden heeft genuttigd, met name daar waar het de Pizzeria/Chinees betrof.
Verder hebt u ook diverse keren dubbel gedeclareerd. Oftewel: 2x diner of 2x lunch met betrekking tot dezelfde dag. Bijvoorbeeld: (…) De bovenstaande opsommingen geven slechts enkele voorbeelden. In het kader van het onderzoek hebben wij namelijk met betrekking tot de periode van januari 2013 tot heden 199 van uw bonnen gecontroleerd en hebben wij geconstateerd dat daarvan slechts 50 valide lijken te zijn en dus zeker 75% (!) ten onrechte/onjuist. Daarnaast is gebleken dat u de declaraties verspreid hebt ingediend (dus niet in chronologische volgorde). Voorts hebt u enkele declaraties meer dan zes maanden na datum ingediend, soms wel 12 maanden later
(…) Voor ons staat vast dat u zich schuldig hebt gemaakt aan het veelvuldig indienen van onjuiste en onterechte declaraties. U hebt daarmee niet alleen in strijd gehandeld met de regeling uit de geldende arbeidsvoorwaarden, waar u mee bekend bent, maar ook met het goed werknemerschap en algehele fatsoensnormen.
U hebt immers uitgaven ten laste van SKF gebracht waarvan u had moeten begrijpen dat de uitgaven waar het om ging, voor uw eigen rekening zouden moeten blijven. Uw declaratiegedrag levert voor ons een dringende reden op voor onmiddellijke beëindiging van uw dienstverband.
Verder zijn wij van mening dat de enkele overtreding van de arbeidsvoorwaardenregeling, waaronder de regels die betrekking hebben op het declareren van lunches en diners, eveneens een dringende reden oplevert voor beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
(…)
Door uw handelwijze hebben wij geen enkel vertrouwen meer in een vruchtbare samenwerking. De hiervoor omschreven handelingen vormen ieder afzonderlijk, maar in ieder geval gezamenlijk genomen, voldoende reden om tot een onmiddellijke opzegging van uw arbeidsovereenkomst vanwege een dringende reden over te gaan. (...) ”
[verzoeker] heeft bij brief van 5 augustus 2015 bezwaar gemaakt tegen het ontslag op staande voet. FNV heeft op 7 augustus 2015 namens [verzoeker] geprotesteerd tegen dit ontslag.