Centrale Raad van Beroep, 20-08-2025, ECLI:NL:CRVB:2025:1291, 23/2098 ZW

Appellant is op [datum] in dienst getreden bij [naam werkgever B.V.] ([werkgever B.V.]) als magazijnbeheerder/bediende. Op 17 maart 2016 is hij op staande voet ontslagen. Appellant heeft over dit ontslag geprocedeerd.² Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat [werkgever B.V.] de arbeidsovereenkomst met terugwerkende kracht heeft hersteld tot 17 maart 2016. Op 26 april 2021 hebben [werkgever B.V.] en appellant een vaststellingsovereenkomst gesloten, waaruit onder meer blijkt dat [werkgever B.V.] appellant het volledige loon over de periode van 17 maart 2016 tot en met 4 januari 2019 betaalt. Over de periode vanaf 5 januari 2019 betaalt [werkgever B.V.] 90% van het loon door in verband met ziekte van appellant.

Appellant heeft op 4 februari 2017 een aanvraag ingediend voor een uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW) in verband met zijn op 17 maart 2016 ingetreden werkloosheid. Appellant heeft bij zijn aanvraag vermeld dat er nog een procedure bij de Hoge Raad loopt naar aanleiding van zijn ontslag. Bij besluit van 27 februari 2017 heeft het Uwv appellant met ingang van 5 augustus 2016 in aanmerking gebracht voor een WW-uitkering en bepaald dat deze wegens verwijtbare werkloosheid niet tot uitbetaling komt. Bij besluit van 25 september 2017 is appellant alsnog met ingang van 18 maart 2016 een WW-uitkering toegekend. De uitkering over de periode van 18 maart 2016 tot en met 6 augustus 2016 wordt niet betaald, omdat deze periode meer dan 26 weken ligt voor de dag waarop de WWuitkering is aangevraagd.

Appellant heeft zich op 4 januari 2018 ziekgemeld, waarna hem vanaf 5 april 2018 een uitkering op grond van de Ziektewet (ZW) is toegekend.

Bij brieven van 12 februari 2019 heeft appellant het Uwv geïnformeerd dat – naar aanleiding van een beschikking van het gerechtshof van 11 december 2018 – de arbeidsovereenkomst met ingang van 17 maart 2016 (voorwaardelijk) is hersteld. Appellant heeft het Uwv gevraagd wat de gevolgen daarvan zijn voor zijn WW- en ZW-uitkering.

Bij besluit van 21 februari 2019 heeft het Uwv vastgesteld dat appellant geen recht heeft op een ZW-uitkering, aangezien appellant als gevolg van het herstel van zijn dienstverband met [werkgever B.V.] recht heeft op loon en is de ZW-uitkering van appellant over de periode van 5 april 2018 tot en met 31 december 2018 ingetrokken. Bij besluit van 1 maart 2019 heeft het Uwv een bedrag van € 19.369,- aan volgens het Uwv onverschuldigd betaalde ZW,- aan volgens het Uwv onverschuldigd betaalde -uitkering van appellant teruggevorderd.

Bij besluit van 5 maart 2019 heeft het Uwv appellant verzocht om een bedrag van € 19.019,25 in een keer terug te betalen.

Bij besluit van 4 april 2019 heeft het Uwv om dezelfde reden de WW-uitkering van appellant over de periode van 7 augustus 2016 tot en met 30 april 2018 ingetrokken en een bedrag van € 42.814,48 aan volgens het Uwv onverschuldigd betaalde WW,48 aan volgens het Uwv onverschuldigd betaalde -uitkering van appellant teruggevorderd.

Bij besluit van 9 april 2019 heeft het Uwv appellant verzocht een bedrag van € 42.814,48 in een keer terug te betalen.

Bij beslissing op bezwaar van 28 juli 2021 (bestreden besluit) heeft het Uwv de bezwaren van appellant tegen de in 1.4 tot en met 1.8 genoemde besluiten ongegrond verklaard. Aan dit besluit ligt ten grondslag dat het Uwv verplicht is onverschuldigd betaalde uitkeringen terug te vorderen. Het Uwv kan dit ook doen met terugwerkende kracht, maar moet daarbij wel toetsen of betrokkene redelijkerwijs duidelijk kon zijn dat hij de uitkering ten onrechte ontving. Volgens het Uwv is het algemeen bekend dat appellant niet een volledig loon naast een volledige uitkering kan krijgen. Als het Uwv niet tot terugvordering over zou gaan, zou dit betekenen dat appellant over een periode van tweeëneenhalf jaar een dubbel inkomen zou ontvangen. Volgens het Uwv is terecht besloten de WW genoemde besluiten ongegrond verklaard. Aan dit besluit ligt ten grondslag dat het Uwv verplicht is onverschuldigd betaalde uitkeringen terug te vorderen. Het Uwv kan dit ook doen met terugwerkende kracht, maar moet daarbij wel toetsen of betrokkene redelijkerwijs duidelijk kon zijn dat hij de uitkering ten onrechte ontving. Volgens het Uwv is het algemeen bekend dat appellant niet een volledig loon naast een volledige uitkering kan krijgen. Als het Uwv niet tot terugvordering over zou gaan, zou dit betekenen dat appellant over een periode van tweeëneenhalf jaar een dubbel inkomen zou ontvangen. Volgens het Uwv is terecht besloten de - en ZW-uitkeringen met terugwerkende kracht in te trekken en terug te vorderen. Van dringende reden om van terugvordering af te zien is het Uwv niet gebleken.

Appellant is het met de uitspraak van de rechtbank niet eens. Appellant heeft in de eerste plaats aangevoerd dat er na de behandeling ter zitting bij de rechtbank een rechterswisseling heeft plaatsgevonden, waarover hij niet is geïnformeerd. Door deze rechterswisseling – zonder partijen te informeren en hen de mogelijkheid te bieden van een nieuwe mondelinge behandeling – is de uitspraak volgens appellant in strijd met de artikelen 8:69, eerste lid, artikel 8:77, eerste lid onder d in combinatie met artikel 8:77, derde lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Appellant heeft verder zijn standpunt herhaald dat hem ten tijde van het ontvangen van de uitkeringen niet redelijkerwijs duidelijk was of kon zijn dat de uitkeringen hem ten onrechte werden verstrekt. Appellant heeft in dat verband benadrukt dat ‘ernstig rekening houden met’ – zoals de rechtbank heeft overwogen – niet hetzelfde is als ‘redelijkerwijs duidelijk had kunnen zijn’, zoals is bepaald in artikel 3, derde lid, van de Beleidsregels. Dit geldt temeer omdat het ‘ernstig rekening houden met’ afhankelijk was van een toekomstige, (hoogst) onzekere gebeurtenis, namelijk het slagen van de civielrechtelijke procedure. Appellant is dan ook van oordeel dat de rechtbank een onjuiste maatstaf heeft gehanteerd bij de beoordeling van de intrekking van de uitkering. Ook bij hantering van de door de rechtbank gebruikte maatstaf zou volgens appellant niet tot intrekking van de uitkeringen kunnen worden overgegaan. Bovendien gaat de rechtbank er volgens appellant aan voorbij dat hij pas een WW-uitkering heeft aangevraagd nadat de procedure bij de kantonrechter al was gevoerd, en ook nadat het gerechtshof in hoger beroep de beschikking van de kantonrechter had bevestigd. Deze volgordelijkheid is volgens appellant relevant voor de verwachtingen die hem kunnen worden toegedicht, met name nu hij door de kantonrechter en het gerechtshof in het ongelijk was gesteld. Verder heeft appellant erop gewezen dat de rechter in hoger beroep een discretionaire bevoegdheid heeft, in die zin dat het gerechtshof bij een gegrond hoger beroep kan kiezen voor hetzij herstel van de arbeidsovereenkomst (al dan niet met terugwerkende kracht en al dan niet met loon over de tussenliggende periode), hetzij de toewijzing van een billijke vergoeding. Het oordeel van de rechtbank dat als appellant de procedure zou winnen hij alsnog loon zou ontvangen, is dus onjuist.

Naar aanleiding van de vraagstelling van de Raad over de tussenuitspraak van 18 april 2024 heeft appellant naar voren gebracht dat het Uwv door de toekenning van de WW- en ZW-uitkering zonder enig voorbehoud, terwijl het op de hoogte was van de civielrechtelijke procedure, zelf een aandeel heeft gehad in de redenen voor de herziening en terugvordering. Het Uwv heeft er immers – in afwijking van zijn beleid – niet voor gekozen een voorschot op een uitkering toe te kennen. Als het Uwv er wel voor zou hebben gekozen een voorschot toe te kennen, dan zou appellant mogelijk wel bewust zijn geweest van het voorwaardelijk karakter van de toekenning.

Het Uwv heeft verzocht de aangevallen uitspraak te bevestigen.

Het Uwv heeft in de tussenuitspraak van de Raad van 18 april 2024 geen aanleiding gezien voor een ander standpunt. Het Uwv heeft opgemerkt dat toen de uitkeringen werden verstrekt deze niet onrechtmatig waren. Uitsluitend door omstandigheden buiten de invloedsfeer van het Uwv is het recht met terugwerkende kracht komen te vervallen, namelijk doordat alsnog het dienstverband van appellant werd hersteld zodat het recht op uitkering wegviel. Dit is volgens het Uwv een wezenlijk andere situatie dan de situatie in de tussenuitspraak van 18 april 2024. Het Uwv heeft er voorts op gewezen dat de WW-uitkering is toegekend na bezwaar door de gemachtigde van appellant en dat in dat kader niet is aangevoerd dat appellant prijs stelde op een voorschot omdat het recht op WW-uitkering nog onzeker was.