Centrale Raad van Beroep, 18-01-2022, ECLI:NL:CRVB:2022:257, 18/4093 PW

18/4093 PW, 18/4094 PW, 18/4095 PW, 18/4379 PW, 20/3581 PW

Centrale Raad van Beroep

Enkelvoudige kamer

Datum uitspraak: 18 januari 2022

Uitspraak op de hoger beroepen tegen de uitspraak van de rechtbank Den Haag van 26 juni 2018, 16/9438, 16/9439 en 16/9440 (aangevallen uitspraak 1) en de uitspraak van de rechtbank Den Haag van 26 juni 2018, 17/8197 (aangevallen uitspraak 2)

Partijen:

[appellante] te [woonplaats] (appellante)

de Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank (Svb)

PROCESVERLOOP

Namens appellante heeft mr. A.B.B. Beelaard, advocaat, hoger beroep ingesteld tegen aangevallen uitspraak 1.

Appellante heeft hoger beroep ingesteld tegen aangevallen uitspraak 2.

De Svb heeft verweerschriften ingediend.

Ter uitvoering van aangevallen uitspraak 2 heeft de Svb op 12 juli 2019 een nieuwe beslissing op bezwaar genomen (nader besluit).

De rechtbank heeft het namens appellante door mr. Beelaard bij haar ingediende beroep tegen het nader besluit doorgezonden aan de Raad.

Appellante heeft nadere reacties ingediend.

Het onderzoek ter zitting in de zaken heeft gevoegd plaatsgevonden op 22 juni 2021. Namens appellante is mr. Beelaard verschenen. Tevens zijn verschenen [naam dochter], de dochter van appellante, en [naam kleindochter], de kleindochter van appellante. De Svb heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. P.C.A. Buskens.

Het onderzoek ter zitting is geschorst.

Zowel de Svb als appellante hebben nadere stukken en reacties ingediend.

Het onderzoek ter zitting is hervat op 7 december 2021. Namens appellante is mr. Beelaard verschenen. Tevens zijn verschenen [naam dochter] en [naam kleindochter]. De Svb heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. P.C.A. Buskens en mr. P.C. van der Voren.

OVERWEGINGEN

Inleiding

0.1. Appellante heeft hoger beroep ingesteld tegen aangevallen uitspraak 1, omdat zij het er niet mee eens is dat de rechtbank de beroepen tegen de bestreden besluiten 1, 2 en 3 ongegrond heeft verklaard. Bestreden besluit 1 betreft de herziening van de AIO-aanvulling van appellante in verband met een gewijzigd aantal kosten delende medebewoners. De bestreden besluiten 2 en 3 betreffen de opschorting en intrekking van de AIO-aanvulling, omdat appellante niet de gevraagde informatie over haar Russische pensioen volledig heeft verstrekt.

0.2. Appellante heeft hoger beroep ingesteld tegen aangevallen uitspraak 2, omdat zij het niet eens is met de hoogte van de door de rechtbank toegekende reiskostenvergoeding.

0.3. Ter uitvoering van aangevallen uitspraak 2 heeft de Svb een nader besluit genomen. Dit nadere besluit wordt, gelet op de artikelen 6:19 en 6:24 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), mede in de beoordeling betrokken. Bij dit nadere besluit heeft de Svb – voor zover in deze gedingen van belang – de AIO-aanvulling van appellante over de periode van 13 januari 2015 tot en met 12 juni 2016 ingetrokken en teruggevorderd, op de grond dat appellante de op haar rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden door, ondanks herhaalde verzoeken, geen nadere informatie te verstrekken over haar Russische pensioen en dat daardoor het recht op een AIO-aanvulling niet is vast te stellen.

0.4. In deze zaak hebben partijen veel geschreven en gezegd. Voor een goed begrip van de zaak en het oordeel van de Raad is het van belang om te beginnen met een uitgebreide uiteenzetting van de in dit geding van belang zijnde feiten en omstandigheden. Daarna zal de Raad toelichten wat in deze uitspraak allemaal wel en niet zal worden beoordeeld. Hierbij zal de Raad tevens enkele procedurele aspecten bespreken. Vervolgens zal de Raad toekomen aan het inhoudelijke oordeel over de geschilpunten. De Raad zal hierbij beginnen met de bespreking van aangevallen uitspraak 1, vervolgens aangevallen uitspraak 2 en ten slotte het nadere besluit.

Van belang zijnde feiten en omstandigheden

1.1. Op 7 januari 2015 heeft appellante bijstand op grond van de Participatiewet (PW) in de vorm van een aanvullende inkomensvoorziening voor ouderen (AIO-aanvulling) aangevraagd bij de Svb. Bij de aanvraag heeft appellante gemeld dat zij woont bij haar schoonzoon (A) op adres X (uitkeringsadres). Tevens heeft appellante gemeld dat zij een buitenlands pensioen ontvangt. Appellante heeft een kopie van een Russisch pensioendocument meegestuurd en toegelicht dat zij in principe recht heeft op een klein pensioen in Rusland, maar dat er grote onzekerheid is over de afnemende waarde daarvan en het pensioen in de praktijk ook zeer moeilijk te ontvangen is. Het in het pensioendocument genoemde bedrag van 96.393 roebel is volgens appellante het jaarlijks uit te keren bedrag en was op dat moment omgerekend ongeveer € 1.000,-.

1.2. Bij besluit van 19 januari 2015 heeft de Svb met ingang van 13 januari 2015 AIOaanvulling toegekend aan appellante. De Svb heeft hierbij A aangemerkt als kosten delende medebewoner. Daarnaast heeft de Svb een bedrag van € 108,- aan inkomsten op het normbedrag in mindering gebracht, bestaande uit het Russische pensioen waar appellante recht op heeft. In de berekening heeft de Svb dit aangeduid als “Russisch pensioen fictief”. De Svb heeft hierbij te kennen gegeven in juli 2015 te zullen vragen om inkomensspecificaties van het Russische pensioen over de periode vanaf 13 januari 2015 tot en met juni 2015.

1.3. Bij brieven van 21 juli 2015 en 25 augustus 2015 heeft de Svb appellante verzocht om bankafschriften over de periode januari 2015 tot en met juni 2015, waarop de betalingen van het Russische pensioen van appellante zijn vermeld. Bij besluit van 27 oktober 2015 heeft de Svb de AIO-aanvulling van appellante met ingang van 1 november 2015 stopgezet (lees: opgeschort), omdat appellante de gevraagde informatie niet heeft verstrekt. Appellante is in de gelegenheid gesteld om alsnog de gevraagde informatie vóór 24 november 2015 te verstrekken.

1.4. Bij besluit van 1 april 2016 heeft de Svb de betaling van de AIO-aanvulling weer hervat, omdat de opschorting in strijd met het bepaalde in artikel 54, eerste lid, van de PW langer dan acht weken had geduurd. De Svb heeft tevens een nabetaling gedaan over de periode van november 2015 tot en met maart 2016.

1.5. In het kader van een herbeoordeling van het recht op ouderdomspensioen op grond van de Algemene Ouderdomswet (AOW) van A heeft de Svb vastgesteld dat de dochter (B) en kleindochter (C) van appellante sinds oktober 2015 op het uitkeringsadres verbleven. Op [datum overlijden] 2015 is A overleden.

1.6. Bij besluit van 4 april 2016 (besluit 1), na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 24 oktober 2016 (bestreden besluit 1), heeft de Svb de AIO-aanvulling van appellante met ingang van 1 november 2015 herzien. Over de periode van 1 november 2015 tot en met 31 maart 2016 is dit in de nabetaling toegepast. De Svb heeft aan de besluitvorming ten grondslag gelegd dat appellante met ingang van november 2015 met drie andere kosten delende medebewoners op het uitkeringsadres woonde, te weten A, B en C, en het normbedrag voor vier kostendelers van toepassing was. In verband met het overlijden van A op [datum overlijden] 2015 heeft de Svb met ingang van december 2015 het normbedrag voor drie kostendelers toegepast. In verband met de studie van C in februari 2016 heeft de Svb met ingang van februari 2016 het normbedrag voor twee kostendelers toegepast.

1.7. Bij brieven van 6 april 2016 en 26 mei 2016 heeft de Svb appellante verzocht aan te tonen dat zij, hoewel zij recht heeft op een Russisch pensioen, dit niet aan haar in Nederland uitbetaald wordt. De Svb heeft hierbij als mogelijk bewijsstuk genoemd een verklaring van de bevoegde instantie waaruit blijkt dat:

1.8. Bij brieven van 4 mei 2016 en 10 juni 2016 heeft appellante medegedeeld dat zij al een kopie van haar pensioenboekje heeft gestuurd waarin haar recht op een Russisch pensioen is bevestigd en waarin staat dat het pensioen voor onbepaalde tijd is toegekend. Ook staat het bedrag erin vermeld. Ondanks dat zij het pensioen niet in Nederland ontvangt, brengt de Svb het pensioen in mindering op haar AIO-aanvulling. Het is appellante niet duidelijk waarom zij toch een bewijsstuk moet leveren waaruit blijkt dat zij geen recht heeft op een Russisch pensioen terwijl de korting al wordt toegepast. Appellante gaat ervan uit dat er sprake is van een misverstand.

1.9. Bij besluit van 17 juni 2016 (besluit 2), na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 24 oktober 2016 (bestreden besluit 2), heeft de Svb de AIO-aanvulling van appellante met ingang van 13 juni 2016 stopgezet (lees: opgeschort). De Svb heeft aan de besluitvorming ten grondslag gelegd dat appellante niet de volledige gevraagde informatie heeft verstrekt. Appellante is in de gelegenheid gesteld om alsnog de gevraagde informatie voor 15 juli 2016 te verstrekken.

1.10. Op 19 juli 2016 heeft appellante een verklaring aan de Svb toegestuurd afkomstig van het Kantoor van het Pensioenfonds van Rusland in het Rayon Kalininsk II van SintPetersburg (pensioenfonds) van juni 2016, inhoudende dat appellante vanaf 30 augustus 1994 levenslang een verzekeringsouderdomspensioen is toegekend. Het bedrag van dit pensioen bedraagt op 28 juni 2016 8.032,75 roebel.

1.11. Bij besluit van 20 juli 2016 (besluit 3), na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 24 oktober 2016 (bestreden besluit 3), heeft de Svb de AIO-aanvulling van appellante met ingang van 13 juni 2016 beëindigd (lees: ingetrokken), omdat appellante niet vóór 15 juli 2016 alsnog de gevraagde informatie heeft verstrekt.

1.12. Op 5 april 2017 hebben medewerkers van de Svb getracht een huisbezoek af te leggen op het uitkeringsadres. Bij brieven van 5 april 2017, 3 mei 2017 en 31 mei 2017 heeft de Svb appellante verzocht contact op te nemen voor het maken van een afspraak. Appellante heeft dit niet gedaan.

1.13. Bij afzonderlijke besluiten van 24 juli 2017 (besluit 4 en 5) heeft de Svb – voor zover van belang – de AIO-aanvulling van appellante over de periode van 13 januari 2015 tot en met 12 juni 2016 ingetrokken en de gemaakte kosten van AIO-aanvulling over deze periode tot een bedrag van € 10.362,61 van appellante teruggevorderd. De Svb heeft aan de besluitvorming ten grondslag gelegd dat het niet is gelukt om met appellante in contact te komen en de Svb hierdoor niet vast heeft kunnen stellen of appellante in Nederland is geweest of nog in leven is.

1.14. Bij besluit van 25 oktober 2017 (bestreden besluit 4) heeft de Svb het bezwaar tegen de besluiten 4 en 5 niet-ontvankelijk verklaard wegens overschrijding van de wettelijke bezwaartermijn zonder verschoonbare reden.

2.1. Bij aangevallen uitspraak 1 heeft de rechtbank het beroep tegen de bestreden besluiten 1, 2 en 3 ongegrond verklaard.

2.2. Bij aangevallen uitspraak 2 heeft de rechtbank het beroep tegen bestreden besluit 4 gegrond verklaard, bestreden besluit 4 vernietigd en de Svb opgedragen een nieuwe beslissing op het bezwaar tegen de besluiten 4 en 5 te nemen.

3.1. Bij brief van 5 oktober 2018 heeft de Svb appellante erop gewezen dat in het besluit van 19 januari 2015 is medegedeeld dat de Svb in juli 2015 om inkomensspecificaties van het Russische pensioen van appellante zou vragen. De Svb heeft deze gegevens echter nooit ontvangen. De Svb heeft appellante daarom verzocht vóór 7 november 2018 het volgende toe te zenden:

3.2. Bij brief van 5 november 2018 heeft mr. Beelaard namens appellante medegedeeld dat appellante haar pensioenboekje reeds heeft ingebracht, alsmede een verklaring van het pensioenfonds. Het bedrag van het pensioen is niet veranderd. Het pensioenfonds verstrekt geen verklaring waarom het pensioen niet uitbetaald wordt. Appellante heeft de hulp ingeroepen van diverse consulaten in Europa, maar die kunnen haar niet helpen. Appellante is hierdoor niet in staat de door de Svb verlangde verklaring over te leggen.

3.3. Bij brief van 7 november 2018 heeft de Svb appellante nogmaals verzocht de in de brief van 5 oktober 2018 gevraagde informatie voor 27 november 2018 te verstrekken. Bij brief van 8 november 2018 heeft de Svb nader aan mr. Beelaard toegelicht dat het de Svb niet is gebleken dat appellante geen gegevens van het pensioenfonds kan verkrijgen. Appellante heeft op 19 juli 2016 ook een verklaring aan de Svb toegestuurd van het pensioenfonds. Uit die verklaring blijkt echter niet op hoeveel pensioen appellante per maand recht had in de periode van 13 januari 2015 tot en met 12 juni 2016 en evenmin dat het pensioen niet betaald wordt, sinds wanneer niet en wat de reden hiervan is.

3.4. Mr. Beelaard heeft in zijn brief van 13 november 2018 aan de Svb herhaald dat appellante het pensioen niet ontvangt en dat zij niet weet waarom. Hij acht dit ook verder niet van belang, omdat de Svb de AIO-aanvulling kan berekenen door ervanuit te gaan dat appellante het pensioen wel ontvangt. Hierop heeft de Svb bij brief van 22 november 2018 nogmaals nader toegelicht waarom de Svb de gevraagde informatie van belang acht. De Svb heeft hierbij onder andere medegedeeld dat het inkomen waarmee rekening moet worden gehouden afhankelijk is van de koers op het moment van uitbetaling en de Svb wil controleren of het pensioen wellicht wordt uitbetaald op een voor de Svb onbekende Russische bankrekening.

3.5. Bij brief van 26 november 2018 heeft mr. Beelaard medegedeeld dat appellante niet beschikt over een Russische bankrekening en dat haar Russisch pensioen ook niet in Rusland, of waar ter wereld ook, wordt uitbetaald. Voorts heeft hij medegedeeld dat het de Svb vrijstaat om zelf het pensioenfonds te benaderen met de vraag waarom het pensioen niet aan appellante wordt uitbetaald.

3.6. Bij brief van 20 december 2018 heeft de Svb het pensioenfonds verzocht een meegezonden vragenformulier in te vullen.

3.7. Bij brieven van 13 mei 2019 en 20 mei 2019 heeft het pensioenfonds medegedeeld dat het uit privacyoverwegingen niet mogelijk is om de verzochte informatie aan de Svb te verstrekken. Het pensioenfonds heeft voorts medegedeeld dat het pensioenfonds aan appellante een verklaring heeft verzonden betreffende de bedragen van haar pensioen over de periode van 1 januari 2015 tot en met 31 mei 2019.

3.8. Bij brieven van 7 juni 2019 en 18 juni 2019 heeft de Svb appellante verzocht een kopie van de brief van het pensioenfonds met de pensioenbedragen over de periode van 1 januari 2015 tot en met 31 mei 2019 aan de Svb toe te sturen.

Afbakening van het geding en enkele procedurele aspecten

6.1. Zoals in de inleiding reeds is vermeld, ziet deze uitspraak op twee aangevallen uitspraken, alsmede op het nadere besluit dat ter uitvoering van aangevallen uitspraak 2 door de Svb is genomen. Deze uitspraak zal zich dan ook beperken tot wat appellante tegen deze aangevallen uitspraken en dit nadere besluit heeft aangevoerd. Wat appellante heeft aangevoerd tegen het dwangsombesluit van de Svb, valt buiten de omvang van dit geding en zal derhalve onbesproken blijven. Dit geldt eveneens voor de klachten die appellante heeft ingediend tegen medewerkers van de Svb, nu de rechterlijke procedure zich beperkt tot de inhoud van de besluitvorming. Dergelijke klachten moeten worden ingediend en behandeld volgens de geldende klachtenprocedure.

6.2. Appellante is niet ter zitting verschenen. In de zaken met de nummers 18/4093 PW, 18/4094 PW en 18/4095 PW heeft appellante zich laten vertegenwoordigen door mr. Beelaard. Mr. Beelaard heeft beroep ingesteld tegen het nadere besluit. De rechtbank heeft dit beroep doorgezonden aan de Raad. Dit betekent dat mr. Beelaard tevens als gemachtigde wordt aangemerkt in de zaak met nummer 20/3581 PW.

6.3. Ter zitting zijn tevens verschenen de dochter en kleindochter van appellante. Op vragen van de Raad hebben zij verklaard te zijn verschenen om vragen te beantwoorden. Zij hebben op herhaalde vragen niet verklaard tevens gemachtigde te zijn van appellante. Zij hebben ook geen schriftelijke machtiging overgelegd. Dit betekent derhalve dat de Raad de dochter en kleindochter van appellante niet als gemachtigde zal aanmerken in dit geding.

6.4. Op de dag van de voortgezette zitting, ongeveer een uur vóór aanvang, heeft appellante per e-mailbericht nadere stukken ingediend. De Raad acht het tijdstip waarop appellante deze nadere stukken heeft ingediend dermate laat dat de goede procesorde zich ertegen verzet dat deze bij de beoordeling wordt betrokken. De stukken zijn daarom, zoals ter zitting is besproken, buiten beschouwing gelaten. Dit geldt eveneens voor de ter zitting aangevoerde nieuwe gronden. De Raad zal deze gronden daarom onbesproken laten.