Centrale Raad van Beroep, 15-12-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:3292, 18/5847 PW

1.1.

Bij besluit van 25 juni 2015 (intrekkingsbesluit), na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 18 september 2015, heeft het college de laatstelijk op grond van de Participatiewet (PW) aan appellant verleende bijstand met ingang van 28 september 2012 ingetrokken. Hieraan heeft het college ten grondslag gelegd dat appellant in strijd met de op hem rustende inlichtingenverplichting geen melding had gemaakt van door hem verrichte op geld waardeerbare werkzaamheden als gevolg waarvan het recht op bijstand niet langer kon worden vastgesteld. Bij uitspraak van 16 maart 2016 heeft de rechtbank het beroep tegen het besluit van 18 september 2015 ongegrond verklaard. Bij uitspraak van 17 oktober 2017 (ECLI:NL:CRVB:2017:3715) heeft de Raad de uitspraak van de rechtbank bevestigd.

1.2.

Bij besluit van 8 november 2016 heeft het college de over de periode van 28 september 2012 tot en met 31 januari 2015 gemaakte kosten van bijstand op grond van artikel 58, eerste lid, van de PW van appellant teruggevorderd tot een bedrag van € 38.372,- bruto. Het college heeft de over november en december 2014 aan appellant uitbetaalde toeslag voor een alleenstaande ouder (toeslag) op grond van artikel 58, tweede lid, aanhef en onder e, van de PW van appellant teruggevorderd tot een bedrag van € 543,80 netto. Ten slotte heeft het college aan appellant een boete opgelegd van € 1.764,-.

1.3.

Bij besluit van 5 maart 2018 (bestreden besluit) heeft het college het bezwaar tegen het besluit van 8 november 2016 voor zover het de boete betreft gegrond verklaard, de opgelegde boete verlaagd naar € 1.190,54 en de in bezwaar gemaakte kosten vergoed. Het college is daarbij uitgegaan van normale verwijtbaarheid en heeft de hoogte van de boete, rekening houdend met de draagkracht van appellant, vastgesteld op twaalf maal 10% van de voor appellant geldende norm.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellant zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

Zoals ter zitting is komen vast te staan, is niet langer in geschil dat appellant in strijd met de op hem rustende inlichtingenverplichting geen melding heeft gemaakt van op geld waardeerbare werkzaamheden.

4.3.

De beroepsgrond dat het college op grond van dringende redenen van terugvordering had moeten afzien, slaagt niet. Dringende redenen als bedoeld in artikel 58, achtste lid, van de PW doen zich alleen voor als de terugvordering onaanvaardbare sociale en/of financiële gevolgen voor de betrokkene heeft. Het moet dan gaan om gevallen, waarin iets bijzonders en uitzonderlijks aan de hand is. In die gevallen moet een individuele afweging van alle relevante omstandigheden worden gemaakt. Degene die zich beroept op dringende redenen, moet die redenen aannemelijk maken. Appellant heeft niet aannemelijk gemaakt dat zich in zijn geval dringende redenen voordoen als hiervoor bedoeld. Hierbij is van betekenis dat een besluit tot terugvordering pas financiële gevolgen heeft bij de invordering. In de door appellant aangevoerde slechte financiële situatie heeft het college daarom geen aanleiding hoeven zien tot het aannemen van een dringende reden. Appellant heeft bij de invordering als schuldenaar de bescherming van de regels over de beslagvrije voet die zijn neergelegd in de artikelen 475b tot en met 475e van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

4.4.

Het college heeft op de zitting van de Raad erkend dat het de toeslag over de maanden november en december 2014 ten onrechte met toepassing van artikel 58, tweede lid, aanhef en onder e, van de PW heeft ingetrokken, aangezien de toeslag niet onverschuldigd is betaald. Het college heeft daarnaast het standpunt ingenomen dat het de terugvordering van de toeslag in beginsel op artikel 58, tweede lid, aanhef en onder a, van de PW had kunnen baseren, maar dat toepassing van deze terugvorderingsgrondslag afstuit op de zogenoemde zesmaandenjurisprudentie, omdat appellant het college al in februari 2014 heeft meegedeeld dat zijn zoon niet langer bij hem woonde. In dit geval doet geen van de andere in artikel 58, tweede lid, van de PW genoemde gronden tot terugvordering zich voor, zodat een wettelijke grondslag voor terugvordering van de toeslag over de maanden november en december 2014 ontbrak.

4.6.

Uit 4.4 en 4.5.6 volgt dat het hoger beroep slaagt, zodat de aangevallen uitspraak moet worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep gegrond verklaren en het bestreden besluit vernietigen voor zover het betreft de terugvordering van de toeslag en de hoogte van de boete. De Raad zal zelf in de zaak voorzien door het besluit van 8 november 2016 te herroepen voor zover dit ziet op de terugvordering van de toeslag en met toepassing van artikel 8:72a van de Algemene wet bestuursrecht het bedrag van de boete vaststellen op € 635,40.