Centrale Raad van Beroep, 28-12-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:4461, 16/5291 AW

1.1.

Appellant is als [rang] vlieger werkzaam bij het ministerie van Defensie. Bij de periodieke medische keuring op 8 maart 2011 is appellant vanwege een abnormale uitslag van de inspanningstest doorverwezen naar de cardioloog van het Centraal Militair Hospitaal. Deze heeft bij appellant een afgesloten kransslagader vastgesteld waarvoor appellant op 9 mei 2011 een operatie heeft ondergaan. Op 6 november 2012 is appellant vervolgens opnieuw medisch gekeurd.

1.2.

Bij besluit van 11 februari 2013 heeft de staatssecretaris aan appellant op grond van onderdeel 140, onder c, van de Military Aviation Requirements Flight Crew Licensing (Medical) (MAR-FCL 3) en paragraaf 6 van bijlage 1 een Militaire Medisch verklaring verstrekt met de restricties ‘Variations Applied’, ‘Valid only with or as qualified co-pilot’ en ‘Special instructions – contact AMS’. Vanwege deze restricties mag appellant uitsluitend vliegen in een vliegtuig met meerdere piloten en moet hij jaarlijks een ergometrisch onderzoek ondergaan. Appellant is nadien regelmatig opnieuw gekeurd en heeft steeds dezelfde restricties opgelegd gekregen.

1.3.

Appellant heeft bezwaar gemaakt tegen het besluit van 11 februari 2013. Hij heeft daarbij, samengevat, gesteld dat hij een sterk hart heeft, zonder afwijkingen, en is van mening dat in zijn individuele geval dispensatie mogelijk moet zijn. Bij besluit van 9 oktober 2014 is het tegen het besluit van 11 februari 2013 gemaakte bezwaar ongegrond verklaard.

1.4.

De rechtbank heeft bij de uitspraak van 9 april 2015 het beroep van appellant tegen het besluit van 9 oktober 2014 ongegrond verklaard.

2. De Raad heeft in zijn uitspraak van 2 juni 2016 geoordeeld dat de staatssecretaris op grond van het bezwaar van appellant tegen het besluit van 11 februari 2013 had moeten bezien of er aanleiding bestaat om de in artikel 10.1, derde lid, van de Wet Luchtvaart bedoelde ontheffing te verlenen. Daarbij heeft de Raad het standpunt van de staatssecretaris dat medische omstandigheden niet kunnen leiden tot de in artikel 10.1, derde lid, van de Wet luchtvaart bedoelde ontheffing verworpen.

3. De staatssecretaris heeft ter uitvoering van deze uitspraak het thans bestreden besluit genomen, waarbij hij heeft geweigerd appellant een ontheffing te verlenen als bedoeld in artikel 10.1, derde lid, van de Wet Luchtvaart. Daaraan heeft de staatssecretaris ten grondslag gelegd dat geen sprake is van een bijzonder geval, als in dit artikellid bedoeld. Gewezen wordt op het rapport van 1 april 2014 van luchtvaartcardioloog Haerkens-Arends, dat door het Hoofd Luchtvaartmedische Zaken, luitenant-kolonel vliegerarts De Bruin wordt onderschreven.

4. Appellant heeft zich in beroep op hierna te bespreken gronden tegen het bestreden besluit gekeerd.

5. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

5.2.

Artikel 10.1 van de Wet luchtvaart luidt als volgt:

2 Militaire luchtvaartuigen worden bediend door cockpitpersoneel, dat voldoet aan bij of krachtens algemene maatregel van bestuur gestelde eisen inzake theoretische en praktische bekwaamheid en geestelijke en lichamelijke gesteldheid.

3 Onze Minister van Defensie kan in bijzondere gevallen ontheffing verlenen van de bij of krachtens het tweede lid gegeven regels, wanneer door bijzondere omstandigheden die regels in redelijkheid geen toepassing kunnen vinden en de veiligheid van het luchtverkeer met het verlenen van de ontheffing niet in gevaar wordt gebracht. Aan de ontheffing kunnen voorschriften of beperkingen worden verbonden.

4 (…).”

5.4.

Gelet op wat hiervoor is overwogen zal het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond worden verklaard.

6.1.

Appellant heeft ten slotte verzocht om - aanvullende - schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn, bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).

6.2.

Of de redelijke termijn, bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM, is overschreden moet worden beoordeeld aan de hand van de omstandigheden van het geval. Uit de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens volgt dat daarbij van belang zijn de ingewikkeldheid van de zaak, de wijze waarop de zaak door het bestuursorgaan en de rechter is behandeld, het processuele gedrag van appellant gedurende de hele procesgang en de aard van de maatregel en het daardoor getroffen belang van appellant.

6.3.

De redelijke termijn is voor een procedure in drie instanties in zaken zoals deze in beginsel niet overschreden als die procedure in haar geheel niet langer dan vier jaar heeft geduurd (uitspraak van 26 januari 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BH1009). De behandeling van het bezwaar mag ten hoogste een half jaar, de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar en de behandeling van het hoger beroep ten hoogste twee jaar duren, terwijl doorgaans geen sprake is van een te lange behandelingsduur in de rechterlijke fase in haar geheel als deze niet meer dan drie en een half jaar heeft geduurd. De omstandigheden van het geval kunnen een langere behandelingsduur rechtvaardigen.

6.4.

In beginsel is een vergoeding gepast van € 500,- per half jaar of gedeelte daarvan waarmee de redelijke termijn is overschreden (uitspraak van 26 januari 2009, reeds aangehaald).

6.5.

In een geval als dit, waarin een vernietiging van een beslissing op bezwaar, met toepassing van artikel 8:113, tweede lid, van de Awb, leidt tot het opnieuw instellen van beroep, wordt de overschrijding van de redelijke termijn in beginsel volledig aan het bestuursorgaan toegerekend. Indien echter in de loop van de hele procedure een of meer keren sprake is (geweest) van een langere behandelingsduur bij een rechterlijke instantie dan gerechtvaardigd, dan komt de periode waarmee die rechterlijke instantie de behandelingsduur heeft overschreden, niet voor rekening van het bestuursorgaan maar van de Staat (Ministerie van Justitie en Veiligheid).

6.6.

In het voorliggende geval is aan appellant reeds een schadevergoeding van € 500,- toegekend wegens overschrijding van de redelijke termijn in bezwaar en beroep. De Raad neemt voor de vraag of sindsdien sprake is van overschrijding van de redelijke termijn de periode vanaf de ontvangst van het hoger beroep in aanmerking. De nog als redelijk aan te merken termijn voor de procedure in hoger beroep bedraagt twee jaar. Gelet op het overwogene onder 6.3, in verbinding met het overwogene onder 6.5, wordt de periode bovenop deze termijn als een overschrijding van de redelijke termijn aangemerkt.

6.7.

In dit geval heeft de behandeling vanaf de ontvangst van het hoger beroep twee jaar en negen maanden geduurd. Dat is een overschrijding met negen maanden. Deze overschrijding dient te worden toegerekend aan de staatssecretaris. Van overschrijding in de rechterlijke fase is immers geen sprake geweest, nu de behandeling van het hoger beroep niet langer dan twee jaar, en de behandeling van het beroep tegen de nieuwe beslissing op bezwaar na toepassing van artikel 8:113, tweede lid, van de Awb, niet langer dan anderhalf jaar heeft geduurd. Van feiten of omstandigheden op grond waarvan zou moeten worden aangenomen dat geen sprake is geweest van spanning en frustratie die als immateriële schade voor vergoeding in aanmerking komt is niet gebleken. De door appellant geleden immateriële schade moet worden vastgesteld op tweemaal € 500,-, dat is € 1.000,-, te betalen door de staatssecretaris.