College van Beroep voor het bedrijfsleven, 08-05-2018, ECLI:NL:CBB:2018:318, 16/983

1.1.

Appellante heeft op 15 mei 2015 een Gecombineerde opgave bij verweerder ingediend. Appellante heeft om toewijzing van de betalingsrechten, uitbetaling van de basisbetaling en vergroeningsbetaling voor het jaar 2015 verzocht en een beroep gedaan op de Nationale Reserve voor starters.

1.2.

Verweerder heeft de aanvraag voor toekenning van betalingsrechten uit de Nationale reserve voor starters afgewezen, omdat de maat [naam 2] , die met [naam 3] de maatschap vormt, al eerder (vanaf 2005) de controle heeft gehad over een landbouwbedrijf en appellante om die reden niet kan worden aangemerkt als startende landbouwer.

2. Appellante voert aan dat voor de toets of een landbouwer kan worden aangemerkt als startende landbouwer niet gekeken moet worden of alle maten van een maatschap voldoen aan de voorwaarden van een startende landbouwer, maar of één van de maten voldoet. Volgens appellante is in de regelgeving van de startende landbouwer de situatie van de maatschap niet geregeld en dient om die reden aangesloten te worden bij de bepalingen over de natuurlijke persoon ten aanzien van de starter, omdat de natuurlijke persoon het meest aansluit bij de maatschap. Maat [naam 3] voldoet aan de voorwaarden van de startende landbouwer en daarom dient appellante in aanmerking te komen voor de betalingsrechten uit de Nationale Reserve voor starters.

3. Verweerder heeft in zijn pleitnota – samengevat weergegeven – het volgende uiteengezet. De aanvraag als starter wordt – in tegenstelling tot de jonge landbouwer – beoordeeld op het niveau van de maatschap, waarbij alle maten met controle over de maatschap aan de voorwaarden van artikel 30, elfde lid, aanhef en onder b, van de hierna te noemen Verordening 1307/2013 moeten voldoen. Een maatschap, ofwel een groep van natuurlijke personen, kan wel een startende onderneming zijn. Dat in deze bepaling groepen van personen niet afzonderlijk worden genoemd, beschouwt verweerder als een omissie in de regelgeving. Uit gesprekken met de Europese Commissie is gebleken dat het inderdaad wel de bedoeling is om groepen van personen als startende landbouwer te kunnen zien, maar dat daarvoor dan ook geldt dat alle natuurlijke personen binnen deze groep moeten voldoen aan de voorwaarden. Voor de beoordeling van de aanvraag van een startende landbouwer stelt verweerder daarom een groep van natuurlijke personen, zoals in dit geval een maatschap, gelijk aan een rechtspersoon. Dit is vergelijkbaar met de situatie voor jonge landbouwers, voor wie dat in artikel 50 van de hierna te noemen Verordening 639/2014 expliciet is bepaald. Nu groepen van natuurlijke personen toch in aanmerking kunnen komen als startende landbouwer, past verweerder de regels voor de rechtspersoon analoog toe. Uit artikel 30, elfde lid, aanhef en onder b, tweede volzin, van Verordening 1307/2013 is af te leiden dat – als een maatschap wordt gelijkgesteld aan een rechtspersoon – elke maat (want elk natuurlijk persoon), die controle heeft over de maatschap aan de definitie van starter moet voldoen en dat, in geval van gezamenlijke controle, dus zal moeten worden beoordeeld of iedere maat als starter wordt gezien. Hij of zij mag dan in de vijf jaar voorafgaand aan het opstarten van de nieuwe maatschap geen landbouwactiviteiten hebben verricht op eigen naam en voor eigen risico dan wel de controle hebben gehad over een rechtspersoon – of maatschap – die landbouwactiviteiten uitvoerde. De invulling van de zeggenschap over een rechtspersoon (of maatschap) is nader bepaald door artikel 6 van de Beleidsregel Uitvoeringsregeling rechtstreekse betalingen GLB (Beleidsregel). Aangezien beide maten de controle over de maatschap hebben en de maat [naam 2] al eerder (vanaf 2005) de controle heeft gehad over een landbouwbedrijf, kan appellante niet worden aangemerkt als startende landbouwer, aldus verweerder.

4. In geschil is of verweerder appellante terecht niet heeft aangemerkt als startende landbouwer en het beroep op de Nationale Reserve voor starters om die reden heeft afgewezen. Niet in geschil is dat beide maten controle hebben over de maatschap en dat de maat [naam 2] , in de vijf jaar voorafgaand aan het oprichten van de huidige maatschap de controle heeft gehad over een landbouwbedrijf.

5.1.

Verordening (EU) nr. 1307/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van voorschriften voor rechtstreekse betalingen aan landbouwers in het kader van de steunregelingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (Verordening 1307/2013) luidde ten tijde van belang en voor zover hier relevant als volgt.

5.2.

De Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 639/2014 van de Commissie van 11 maart 2014 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1307/2013 van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van voorschriften voor rechtstreekse betalingen aan landbouwers in het kader van de steunregelingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (Verordening 639/2014) luidde ten tijde van belang en voor zover hier relevant als volgt.

5.3

In artikel 6, eerste lid, van de Beleidsregel is bepaald dat voor de toepassing van artikel 30, elfde lid, onderdeel b, van Verordening 1307/2013 onder een natuurlijke persoon die de controle over de rechtspersoon heeft, onderscheidenlijk de natuurlijke persoon die de controle over de rechtspersoon heeft gehad, wordt verstaan een landbouwer die:

a. ten minste een blokkerende zeggenschap heeft ter zake van ondernemingsbeslissingen met een financieel belang van meer dan 25.000,- euro, en

b. ten minste mede belast is met de dagelijkse bedrijfsvoering.

6. Het College stelt vast dat in artikel 30, elfde lid, aanhef en onder b, van Verordening 1307/2013, waarin het begrip “landbouwers die met hun landbouwactiviteit beginnen” (de zogenaamde starter) niet is opgenomen dat ook een groep natuurlijke personen als starter kan worden aangemerkt. Deze definitiebepaling spreekt uitsluitend over een natuurlijk persoon of rechtspersoon. Verweerder heeft (ter zitting) nader toegelicht dat uit gesprekken met de Europese Commissie is gebleken dat dit een omissie is van de Uniewetgever en het de bedoeling is dat ook een groep van natuurlijke personen als starter kan worden gezien. Het College heeft geen aanwijzingen om daarover anders te oordelen. De vraag die vervolgens rijst is of voor een groep natuurlijke personen en meer in het bijzonder een maatschap zoals hier aan de orde aansluiting moet worden gezocht bij de voorwaarden die gelden voor een natuurlijk persoon of voor een rechtspersoon. Naar het oordeel van het College heeft verweerder terecht aansluiting gezocht bij de voorwaarden die gelden voor een rechtspersoon. In dit verband is van belang dat in het kader van de regeling voor jonge landbouwers – die naast een natuurlijk persoon en een rechtspersoon ook een groep natuurlijke personen als begunstigde kent – artikel 50 van Verordening 639/2014 expliciet bepaalt dat voor een groep natuurlijke personen – kort gezegd – dezelfde voorwaarden gelden als voor een rechtspersoon. Appellante heeft voorts geen steekhoudende argumenten aangedragen op grond waarvan ten aanzien van een starter anders geoordeeld zou moeten worden dan ten aanzien van een jonge landbouwer.

7. Uit artikel 30, elfde lid, aanhef en onder b, tweede volzin, van Verordening 1307/2013 volgt in het geval van een rechtspersoon dat de natuurlijke personen die controle hebben over de rechtspersoon moeten voldoen aan de voorwaarde dat zij in de vijf jaar voorafgaand aan het opstarten van de landbouwactiviteit door de rechtspersoon geen landbouwactiviteiten verricht mogen hebben in eigen naam en voor eigen risico. Dit betekent dat, in geval van een groep natuurlijke personen en meer in het bijzonder een maatschap zoals hier aan de orde, de natuurlijke personen die controle hebben over de maatschap moeten voldoen aan de voorwaarde dat zij in de vijf jaar voorafgaand aan het opstarten van de landbouwactiviteit door de maatschap geen landbouwactiviteiten verricht mogen hebben in eigen naam en voor eigen risico. Nu niet in geschil is dat de maat [naam 2] voorafgaand aan de oprichting van de maatschap met zijn eenmansbedrijf landbouwactiviteiten heeft verricht in eigen naam en voor eigen risico, is aan deze voorwaarde niet voldaan en kan appellante niet worden aangemerkt als landbouwer die met zijn landbouwactiviteit begint in de zin van artikel 30 van Verordening 1307/2013. Verweerder heeft het beroep op de Nationale Reserve terecht afgewezen.

8. Het beroep is ongegrond. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.